“Er is wel eens gezegd dat Amerikaanse indianen de kanaries van de mijnenwerkers zijn”, waarmee gedoeld wordt op de functie van de vogels in de mijn om zodra ze dood neervallen te “waarschuwen” dat er gas is vrij gekomen; zo kun je ook aan de behandeling van de inheemse bevolking de staat van rechtvaardigheid van een samenleving afmeten.

Ik heb nét pas gelezen dat Russell Means is overleden, bijna een jaar geleden, afgelopen october (10 november 1939 – 22 october 2012). Daarmee heb ik wereldnieuws gemist en dat bedoel ik niet sarcastisch want Russell Means was een groot man. (Er is vast wel aandacht aan zijn overlijden besteed in Nederland maar je kunt niet altijd alles bijhouden.) Deze invloedrijke activist, zelf Oglala Lakota en als krijger actief op de barricade van Wounded Knee in 1973, kwam op voor de rechten van zijn eigen volk en dat van alle inheemse bevolkingen van Noord-America. Lange tijd is hij de aanvoerder geweest van de American Indian Movement. Hij is ondanks alle tegenslagen en frustraties altijd strijdbaar gebleven en zijn toewijding tot de schone zaak van de mensenrechten en het volkenrecht heeft hem soms in verrassende contexten doen manifesteren. Zoals in films vanaf 1992 met zijn rol als de goedaardige Chingachgook in The Last of The Mohicans.

In tegenstelling tot hetgeen zijn tegenstanders vaak lijken te hebben gesuggereerd, stelde hij zich niet onmogelijk op. Dat blijkt mooi uit het volgende citaat:
“You see the one thing I’ve always maintained is that I’m an American Indian. I’m not a Native American. I’m not politically correct. Everyone who’s born in the Western Hemisphere is a Native American. We are all Native Americans. And if you notice, I put “American” before my ethnicity. I’m not a hyphenated African-American or Irish-American or Jewish-American or Mexican-American.” (geciteerd op “zijn” IMDB pagina).

Het motto van zijn eigen website somt het eigenlijk op: “Mitakuye Oyasin … (We are all related)”. We zijn allen elkaars verwanten.

En naar diezelfde verbondenheid werd ook verwezen door de Native American of American Indian rockband Redbone in de song “We Were all Wounded at Wounded Knee” in 1973; volgens Wikipedia heeft dat in Nederland op nummer 1 gestaan terwijl het in de VS werd geweerd. De boodschap van verbroedering door de erkenning van verwantschap voorbij de bloedband was daar, althans zolang nog gekoppeld aan Wounded Knee zelf, nog steeds staatsgevaarlijk.

De scherpe kantjes zijn er inmiddels af. Of nog niet?

Zie behalve mijn link hieronder dus vooral ook zijn eigen website (http://www.russellmeans.com) voor meer informatie en videomateriaal.