Categoriearchief: Lopende zaken

“Het bleekgezicht spreekt met gespleten tong.”

door
“Het bleekgezicht spreekt met gespleten tong.”
Onno Eichelsheim, commandant van de nederlandse Strijdkrachten, stelt vast(Buitenhof 22 October 2023) dat we “natuurlijk” NIET kunnen toestaan dat er land wordt ingepikt van een soevereine staat door een agressor. Hij heeft het dan over Oekraïens land dat door de Russische Federatie wordt ingepikt. Mooie woorden. Twee minuten daarvoor sprak hij nog zijn begrip uit voor het militaire handelen van Israel. Heeft de staat Israel niet ook gewoon land ingepikt van een staat die volgens internationale afspraken (1948, 1967, 1973, 1993) soeverein had moeten zijn? Israel’s verdrijving (en vernietiging) van de Palestijnen is een voortdurend proces.

“Academische vrijheid in troebele tijden”

door
Pal staan achter Israel? Denk nog maar eens even goed na.
Deze week hebben we allemaal 1000 meningen gehoord en gelezen. Ik ben zelf druk geweest met, behalve de kroniek, diverse publicaties, zowel minder recent als actueel, van deskundigen als Norman Finkelstein, Noam Chomsky, Gideon Levy, Ilan Pappé, Jonathan Cook en David Hearst. Vandaag verwijs ik naar de duiding van de actuele catastrofe door de Associate Professor of Holocaust and Genocide Studies (MAHG) and Endowed Professor in the Study of Modern Genocide van de Stockton University in New Jersey. En ik heb een eindnoot over Joseph Massad. Het thema van vandaag is “academische vrijheid in troebele tijden”.
Raz Segal’s videointerview op Democracy Now: «Raz Segal, an Israeli expert in modern genocide, calls Israel’s assault on Gaza a textbook case of “intent to commit genocide” and its rationalization of its violence a “shameful use” of the lessons of the Holocaust. Israeli state exceptionalism and comparisons of its Palestinians victims to “Nazis” are used to “justify, rationalize, deny, distort, disavow mass violence against Palestinians,” says Segal.»
Segal’s geschreven opiniestuk: https://jewishcurrents.org/a-textbook-case-of-genocide (zie onder voor citaat conclusie).
De stafleden van het “Master of Arts in Holocaust and Genocide Studies (MAHG) program” publiceren vaker hun visie op lopende zaken die betrekking hebben op genocidale contexten (https://www.stockton.edu/graduate/mahg-statements.html), zoals bijvoorbeeld over de Israëlische aanvallen op Jenin begin dit jaar (https://www.stockton.edu/…/MAHG_Statement_Jan_2023_B.pdf)
Wat betreft de geldigheid van de kwalificatie “genocide” merken critici dikwijls op dat “intentie” daarbij van belang is en bewezen moet worden. Hierop stel ik de volgende observatie voor: “It is a tenet of law that «the doer of an act must be taken to have intended its natural and foreseeable consequences” (Norman G. Finkelstein, Gaza. An Inquest into its Martyrdom, University of California Press, Oakland 2018, 119 plus n. 9). Dus volgens een fundamenteel geldend principe in het strafrecht en internationaal recht wordt een handelen of nalaten beschouwd als “intentioneel” indien de gevolgen ervan redelijkerwijs te voorzien waren.
In dit geval is het bewijs van genocidale intentie sowieso snel geleverd. Ik citeer hiertoe de conclusie van Segal’s geschreven opiniestuk: “Israel’s genocidal assault on Gaza is quite explicit, open, and unashamed. Perpetrators of genocide usually do not express their intentions so clearly, though there are exceptions. In the early 20th century, for example, German colonial occupiers perpetrated a genocide in response to an uprising by the Indigenous Herero and Nama populations in southwest Africa. In 1904, General Lothar von Trotha, the German military commander, issued an “extermination order,” justified by the rationale of a “race war.” By 1908, the German authorities had murdered 10,000 Nama, and had achieved their stated goal of “destroying the Herero,” killing 65,000 Herero, 80% of the population. Gallant’s orders on October 9th were no less explicit. Israel’s goal is to destroy the Palestinians of Gaza. And those of us watching around the world are derelict in our responsibility to prevent them from doing so.” (https://jewishcurrents.org/a-textbook-case-of-genocide).
Ik wijs in het tweede deel van mijn “post” ook graag op het glasheldere opiniestuk van Joseph A. Massad (auteur van o.m. Islam in Liberalism, 2015) –– een in mijn ogen voortreffelijke academicus –– dat hem de roep tot zijn ontslag van de Columbia University te New York heeft opgeleverd; de schandelijke petitie, die academische vrijheid bedreigt, loopt momenteel nog bij Avaaz en staat vanmorgen al op bijna 50.000 handtekeningen. Zijn artikel: “Just another battle or the Palestinian war of liberation?”, The Electronic Intifada 8 october 2023 (https://electronicintifada.net/…/just-another…/38661). Een artikel over de gevolgen ervan op de website van Middle East Eye (waarin Massad zelf regelmatig publiceert): “Israel-Palestine war: Columbia professor faces calls for removal after op-ed analysis on war”, Middle East Eye, 16 October 2023 (https://www.middleeasteye.net/…/israel-palestine-war…)
Tenslotte betuig ik mijn spijt over het besluit van Kauthar Bouchallikht om zich niet langer kandidaat te stellen voor lidmaatschap van de Tweede Kamer; zij was de parlementariër van mijn keuze in zowel de vorige als de komende Tweede Kamerverkiezingen.

Francesca Albanese: “in the name of self-defence, Israel is seeking to justify what would amount to ethnic cleansing”

door

Persbericht VN, 14 October 2023: “UN expert warns of new instance of mass ethnic cleansing of Palestinians, calls for immediate ceasefire”

Verklaring van Francesca Albanese, UN Special Rapporteur on the situation of human rights in the Palestinian Territory occupied since 1967.
“There is a grave danger that what we are witnessing may be a repeat of the 1948 Nakba, and the 1967 Naksa, yet on a larger scale. The international community must do everything to stop this from happening again,” the UN expert said. She noted that Israeli public officials have openly advocated for another Nakba, the term for the events of 1947-1949 when over 750,000 Palestinians were expelled from their homes and lands during the hostilities that led to the establishment of the State of Israel. The Naksa, which led to Israel’s occupation of the West Bank and the Gaza Strip in 1967, displaced 350,000 Palestinians. “Israel has already carried out mass ethnic cleansing of Palestinians under the fog of war,” the expert said. “Again, in the name of self-defence, Israel is seeking to justify what would amount to ethnic cleansing.” (https://www.ohchr.org/en/press-releases/2023/10/un-expert-warns-new-instance-mass-ethnic-cleansing-palestinians-calls?)

“Het schip Aarde dreigt door overbelasting naar de kelder te gaan.” (1971)

door

Citaat van de dag: Leeuwarder Courant, 29 juni 1971

“OP EEN ZINKEND SCHIP?

WIE MET OPEN OGEN in deze wereld rondkijkt, heeft alle reden om pessimistisch te zijn over de toekomst. […] Kille computers zijn vaak nog somberder over de toekomst dan de zwartste onheilsprofeten: Een studiegroep van het beroemde Massachusetts Institute of Technology heeft de toekomst tot het jaar 2100 met computers „berekend.” Zij voorspelt een onafwendbare ramp door bevolkingsgroei, milieu-vervuiling en voedselgebrek. De meeste maatregelen om deze ramp af te wenden zullen averechts werken. De mensheid groeit naar een catastrofe toe. […] De studiegroep meent, dat bevolkingsgroei en industrialisatie snel het punt naderen, waarop de aarde het niet meer kan verwerken. Misschien leven we nu wel in de gouden eeuw, waarin de levensstandaard niet alleen hoger is dan ooit tevoren, maar ook hoger dan ooit in de toekomst. De industrialisatie verstoort het leef-milieu van de aarde meer dan de bevolkingsgroei. De hoog ontwikkelde industrielanden blussen zichzelf uit — of door uitputting van hun hulpbronnen, of door strijd om die hulpbronnen en over milieu-vervuiling. Het schip Aarde dreigt door overbelasting naar de kelder te gaan.

      Om deze ramp op langere termijn te voorkomen moeten op korte termijn al harde maatregelen worden genomen. De milieu-vervuiling zou moeten worden gehalveerd, de investeringen met veertig procent verminderd, het geboortencijfer met een derde en de voedselproductie met een vijfde, zeggen de computers. De levensstandaard zou drastisch omlaag moeten, vooral in de rijke landen. Juist die landen schroeven echter de levensstandaard het hardst omhoog. Zo groeien we regelrecht naar een verstikkingsdood toe, mag men de Amerikaanse computers geloven.

        Het lijkt er dus op, dat we in plaats van naar een betere naar een steeds slechtere wereld toe groeien. leder normaal mens kan de wereldwijde problemen zien, voelen en ruiken, die om een wereldomvattende aanpak schreeuwen. Even duidelijk is, dat de volkeren-gemeenschap nog een jungle is, waarin het barbaars toegaat. Het is bijvoorbeeld ten hemel schreiend, dat er ondanks alle techniek en communicatie nog nooit een wereldrampendienst is, die overal ter wereld bij rampen snel en doeltreffend in actie kan komen.

       De Russen en Amerikanen zijn bezig met afspraken over het redden van mensen in de ruimte. Intussen gedragen deze beide supermachten zich als miljoenen mensen beneden op aarde in nood zijn nog middeleeuws en gaan kleine naties hen voor. De rijkste en technisch machtigste landen zijn de grootste vervuilers van de aarde. De machtigste geestelijke organisatie op aarde, de RK Kerk, belemmert een doeltreffende aanpak van de geboortenbeperking. Het lijkt soms, of we met elkaar bezig zijn, het schip Aarde zo snel mogelijk tot zinken te brengen. Toch zijn er enkele tekenen van hoop op een betere toekomst voor de wereld –– De VS en de Sovjet-Unie blijven praten over de beperking van de grootste directe bedreiging van de mensheid, de atoombewapening. Zij verkennen stilzwijgend elkaars grondgebied met satellieten. China gaat weer behoedzaam meespelen in de volkerengemeenschap. In het Midden-Oosten wordt niet meer gevochten. De oorlog in Vietnam is aan aflopende zaak. Europa groeit met horten en stoten naar meer eenheid. Er zijn 26 jaar verstreken sinds de tweede wereldoorlog — een record in deze bloedige eeuw.

      Zeker, er zijn sinds 1945 al weer acht miljoen mensen gedood onder „kleinere” oorlogen en het mensdom geeft jaarlijks 700 miljard aan wapens uit. Maar de mensen worden zich deze waanzin beter bewust, de jeugd voorop. De supermachten ervaren de grenzen van hun macht. Het besef groeit dat de keuze is: óf met elkaar leven, óf met elkaar ondergaan, de tijd van de reuzen, die over continenten en werelden wilden beslissen is voorbij: Na de Gaulle, Stalin, Churchill, Mao en Nasser komen Nixon, Pompidou Brezjnef, Heath, Tsjoe-en-Lai en Sadat — de „kleine reuzen”.

       Er lijkt enige nuchterheid, redelijkheid en bescheidenheid te groeien. De idealisten en revolutionairen ervaren, dat zij niet in één generatie wereld en samenleving kunnen hervormen. Het zal bij stukjes en beetjes moeten, met vallen en opstaan. Maar de mogelijkheid lijkt aanwezig om naar wat meer vrede menselijkheid en welvaart te groeien. Er is toenemende samenwerking tussen de naties op het gebied van de bestrijding van ziekten, misdaad en rampen en op het terrein van voedselvoorziening, communicatie, handel, verkeer, sport onderwijs en wetenschap.

     Natuurlijk gaat het te langzaam en is het te weinig. De mens is de natuur de baas geworden, hij moet nu zichzelf de baas worden. Hij is hardleers, maar hij kan leren. Hij blijft onberekenbaar en is alle computers te vlug af. Hij is onuitputtelijk in het vinden van antwoorden op uitdagingen — goede en slechte antwoorden. Het is één wereld of géén wereld. Het zou een betere wereld kunnen worden als de mensen zouden willen. Het schip Aarde vaart nog door tijd en ruimte. Maar er is geen tijd te verliezen. Het jaar 2100 lijkt nog veraf, maar tussen nu en 2000 wordt beslist over de toekomst van deze aarde. Wat willen we? N.”

Leeuwarder Courant, 29 juni 1971 (https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010618758:mpeg21:a0012)

Toespitsing op de actualiteit

Mijn citaat van de dag is weliswaar lang, maar historisch interessant en actueel relevant. Veel mensen lijken deze week immers oprecht te zijn geschrokken van het onheilspellende rapport van de VN Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering (Intergovernmental Panel on Climate Change: https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/). Natuurlijk kan niet iedereen altijd alert en goed geïnformeerd blijven op de belangrijke thema’s die ons allemaal aangaan. En zoals een wijs poppetje in de Disney tekenfilm “Mulan” het wilde: “We kunnen niet allemáál de accupunctuur in!” Maar je moet wel jarenlang onder een steen hebben geleefd als je nu nog niet weet dat er iets goed loos is (Thierry?). En we mogen ons niet allemaal onder zo’n steen verschuilen voor de problemen. Onwetendheid en onverschilligheid worden vooral ondeugden wanneer ze het handelen en nalaten leiden van mensen die geacht worden zich in te zetten voor de publieke zaak en dus het algemeen belang.

     Uiteraard kom ik nu terecht bij Mark Rutte. De premier lijkt te menen dat er wellicht wel iets zou moeten worden ondernomen om het millieu wat te ontzien, maar hij wil niet dat we overdrijven: we moeten wel gewoon een leuk leven blijven hebben, met open haardjes, barbecues en Formule1 races. “We kunnen niet allemaal geitenwollen sokken gaan dragen”, LIJKT hij te hebben gezegd (maar zie de eindnoot voor zijn uitspraken). Deze bagatellisering is symptomatisch voor de struisvogelpolitiek van Neoliberaal Nederland: de ernst van het probleem wordt onderschat terwijl het uitreddende of oplossende vermogen van de toekomstige technologische vooruitgang wordt overschat. 

    Onder de struisvogels bevinden zich genoeg mensen die nu verrassing veinzen. Zeker en vast. Dan kun je te horen krijgen dat “we” allemaal even schuldig zijn aan de ellendige toestand waarin we ons bevinden. Het is in Nederland immers gebruikelijk om de schuld van de laakbare onwetendheid en onverschilligheid uit te spreiden over de hele bevolking. Zo zijn we allemaal tegelijk schuldig en is er verder niemand verantwoordelijk. Dit is het ziekmakend effect van het “polderen” –– iedereen was er bij toen “we” besloten dit of dat te doen of na te laten. Voor velen is dit misschien de essentie van de democratie, maar het is zuur voor de verstokte dissidenten in de onmachtige minderheid die ondanks hun gesputter er toch nooit in zijn geslaagd de meerderheid mee te krijgen om het roer te laten omgooien. Opeens zijn “we” allemaal even schuldig? Vertel dat de mensen achter Urgenda, de millieu-activisten, al dan niet veganistisch, en alle andere “human rights defenders” die zich inspannen voor sociale rechtvaardigheid en de bestrijding van armoede wereldwijd. De electorale minderheid dus. Want Nederland is een rechtse natiestaat, helaas. En zoals het rechtse mensen betaamt, roept men bij de confrontatie met onomstotelijk bewijs van schuld of verantwoordelijkheid al snel woorden in de strekking van “Wir haben es nicht gewußt”. 

Om te demonstreren dat niet iedereen zijn kop in het zand heeft gestoken, heb ik vandaag een column geciteerd van een mij onbekende journalist, “N.”, uit de Leeuwarder Courant van 29 juni 1971. Het citaat is een van vele kandidaten in de kranten uit de tijd dat (bijvoorbeeld) De Club van Rome regelmatig met de waarschuwingen kwam waarvan jongeren als ikzelf nog decennia later de acute stress voelden. Je zou zeggen dat zo’n demonstratie nodeloos ware. Maar ook ik kreeg deze week persoonlijk nog aangewreven dat ik éven medeplichtig zou zijn aan de huidige klimaatcrisis als alle andere Nederlanders, bij de gratie van het gedeelde burgerschap, ongeacht de persoonlijke verschillen in politieke keuzes en praktische levensstijl, zoals die gevormd zijn door onder andere reisarrangementen, eetgewoontes, energiegebruik, donaties, “publicaties” etc. Aldus dringt het dictaat van de meerderheid je ook –– geheel ten onrechte ––de medeplichtigheid op.

Noot. Mark Rutte beantwoordde op 24 april 2019 vragen van kijkers in een uitzending van “De Ochtend Show to go” op het YouTube kanaal van het AD: zo werd gevraagd waarom we zouden moeten toestaan dat de Formule1 races naar Zandvoort worden gehaald terwijl er ook subsidies worden verleend voor investeringen in schone energie. “Ja, je moet natuurlijk ook een beetje een leuk leven blijven hebben met z’n allen. Weet je, dat is wel het verschil met GroenLinks. Dan moeten we allemaal met geitenwollen sokken, en de kachel zachter en in een zwartwit-foto wonen.  Je moet ook nog met een allen een leuk leven blijven hebben en, Formule1, ja natuurlijk is dat vervuilend, maar het is niet dat die dingen de hele dag daar rondrijden. En er zal ook af en toe nog wel eens ergens een open haard gestookt worden en, weet ik veel, weet je, en een barbecue aan gaan. Alsjeblieft laten we ook wel gewoon ons leven blijven leven.’’ (transcriptie van het videofragment: https://www.youtube.com/watch?v=KQfIMQI2zD8; het AD online artikel: https://www.ad.nl/politiek/rutte-niet-doorslaan-met-klimaat-we-moeten-lekker-kunnen-blijven-barbecueen~aa20bc7a/ –– in dit artikel is de tekst geparafraseerd doch met aanhalingstekens weergegeven, zoals helaas gebruikelijk lijkt te zijn geworden in de journalistiek). 

Pedro Sánchez “de Grootmoedige”?

door

De Spaanse Staat voert nog steeds een felle wetstrijd tegen de mensen die betrokken zijn (of worden geacht dat te zijn) bij de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging. In de afgelopen jaren zijn talloze politici, opinieleiders, kunstenaars, ambtenaren, politiemensen, burgemeesters, schooldirecteuren etc. vervolgd, de een zwaarder dan de ander, met aanklachten die varieëren van misbruik van publieke middelen, ambtelijke ongehoorzaamheid, belediging van het gezag, majesteitsschennis tot opruiïng, haatzaaien en rebellie. Deze mensen zijn allemaal vervolgd omdat ze het bestaan hebben om met hun streven naar Catalaanse zelfbeschikking de heiligheid van de Spaanse Nationale Eenheid in twijfel te trekken of zelfs in gevaar te brengen. Hierin manifesteert zich de Catalaanse kwestie. De Spaanse Staat, die gedomineerd wordt door Spaanse Nationalisten op Rechts en op Links, zet het juridisch apparaat consequent in om de politieke dissidenten in de regio uit te schakelen. Als het kan –– en dat bepalen ze zelf –– veranderen ze daarvoor zelfs omschrijvingen van delicten bij wet om ze naderhand toe te passen op “feiten” uit het verleden (waarmee ik doel op de huidige herformulering van het fossiele delict van “seditie”). Tot die “feiten” behoren in Spanje ook “intenties”. Dit is de juridische ontsporing die van daadstrafrecht leidt tot intentiestrafrecht. Dat strafrecht wordt bovendien nadrukkelijk gekenmerkt door buitenproportionaliteit in de strafmaat. Een strafmaat die dus wordt toegepast op delicten die niet (op die manier mogen) bestaan. 

     Talloze organisaties die toezien op de mate waarin de mensenrechten en de principes van de rechtsstaat worden gerespecteerd hebben herhaaldelijk felle kritiek geuit op Spanje. Tot die organisaties behoren ook Amnesty International, Human Rights Watch, International Trial Watch, de International Pen Club en de World Organization Against Torture. Dat geldt ook voor een grote schare aan internationaal vermaarde opinieleiders uit de academia, aangevoerd, als het ware, door Noam Chomsky. In die schare zitten enorm veel specialisten van internationaal recht, zoals Alfred-Maurice de Zayas, David Kaye, Mads Andenas en, in directe betrokkenheid als pleiters, Ben Emmerson, Paul Bekaert en Aamer Anwar. 

      Een aantal van deze mensen is dus ook actief (geweest) in de verdediging van de beklaagden die in ballingschap zijn gegaan met de bedoeling om het politieke probleem “te internationaliseren”. Dat lukt steeds beter. Spanje krijgt de ballingen namelijk maar steeds niet uitgeleverd (overgedragen) omdat de aanklacht die hen ten laste wordt gelegd niet overeenkomt met de delicten zoals die in de gekozen landen van ballingschap zijn omschreven –– zo die überhaupt al voorkomen (“seditie” en “rebellie zonder spoor van geweld”). Rechters in België, Duitsland, Schotland en Zwitserland hebben de Spaanse verzoeken om die reden afgewezen of waren duidelijk van zins dat te doen zodat de Spaanse Justitie ze op de valreep introk. Drie van hen zijn door hun Catalaans electoraat gekozen tot volksvertegenwoordigers in het Europees Parlement. Op instigatie van de Spaanse Nationalisten heeft een meerderheid van de Europarlementariërs van de andere EU landen op 9 maart 2021 de parlementaire onschendbaarheid van hun collega’s weggestemd. Dat besluit is echter aangevochten en onlangs inderdaad vernietigd door het Hof van Justitie van de Europese Unie (persbericht n° 91/21, Luxembourg, 2 juni 2021). 

       Ook de reeds gevelde vonnissen van de Spaanse Justitie wankelen steeds meer. Een jaar tevoren had ook de Werkgroep Willekeurige Opsluiting van Verenigde Naties de opinie uitgesproken (nr 6 / 2019) dat drie van de vervolgde voorstanders van Catalaanse zelfbeschikking ten onrechte in hechtenis waren genomen (Jordi Cuixart i Navarro, Jordi Sánchez i Picanyol and Oriol Junqueras i Vies); de implicatie is dat hetzelfde geldt voor de anderen maar ook dat het daaropvolgende proces een wankele basis had. De procesgang en het vonnis zijn door internationale waarnemers gekraakt (international Trial Watch inz.). De veroordeelden hebben daarna buitensporig lang moeten wachten op de kans om hun beroep voor te leggen aan een internationaal hof omdat de “binnenlandse middelen” al die tijd niet uitgeput waren geraakt. Het Spaanse Constitutioneel Hof –– het eindstation –– had immers geen haast om de zaken af te hameren met een juridische zegen. Nu dat wel is gebeurd –– de rek was er inmiddels toch echt wel uit –– hebben de eerste getroffen individuen (met eerst Jordi Cuixart en nu deze week ook Jordi Turull) hun weg gevonden naar het Europees Hof van de Rechten van de Mens. Nu beginnen sommigen in Spanje toch echt zenuwachtig te worden. Temeer omdat een paar leden van het Constitutioneel Hof zélf ook twijfels bleken te hebben gehad over de juistheid van de veroordelingen. 

      De salonsocialist Pedro Sánchez, premier van Spanje, ziet de bui al hangen. Dadelijk verplicht de EU hem om de politieke gevangenen vrij te laten (en te compenseren) en de ballingen ook ongestoord naar huis te laten terugkeren –– maar de Spaanse Justitie heeft al gezegd de Europese besluiten aan de laars te lappen. Inmiddels gaan ze ook fijn door met de repressieve “lawfare”. Zo is nog deze week zes jaar (!) gevangenisstraf geëist tegen de voormalige minister van binnenlandse zaken van Catalonië, Miquel Buch, omdat hij in 2017 een Catalaanse politieman als lijfwacht aan de naar België uitgeweken president Carles Puigdemont zou hebben toegewezen; die lijfwacht zelf zou zijn gage moeten tergbetalen en zelf ook 4,5 jaar (!) de gevangenis in moeten. Terwijl Spanje aldus wraakzuchtig nog altijd tot het gaatje gaat, dreigt dadelijk een situatie te ontstaan die, aan meer mensen dan nu al het geval is, zal demonstreren dat de mythe van de democratische rechtstaat in Spanje onhoudbaar is. De Spaanse president Sánchez lijkt de verlegenheid te willen voorkomen door proactief te handelen en de vervolgde Catalanisten nu opeens gratie te verlenen. Als hij erin zou slagen de politieke gevangenen vrij te krijgen vóór het de wereld duidelijk wordt dat Spanje zich schuldig heeft gemaakt aan grove schendingen van mensenrechten, ten dienste van het Spaanse Nationalisme en met inzet van het justitieel apparaat, dan zou hij van de nood een deugd hebben gemaakt: Spanje zou in plaats van de nationalistische bullebak van de “vrije wereld” opeens overkomen als grootmoedig, vergevingsgezind en wellicht zelfs in staat tot kritische zelfreflectie. En op 9 juni 2021 probeerde Sánchez zijn landgenoten in een openbare verklaring inderdaad te bewegen tot “grootmoedigheid”. Intussen zijn talloze Catalanisten toch al zwaar getreiterd, gestraft en geïntimideerd. Daartoe dienden ook de vele zaken tegen mensen die hoge straffen tegen zich hebben horen eisen om ze na jaren van stress te zien verdampen omdat de aanklachten toch nooit stand konden houden (denkend aan bijvoorbeeld de zaak tegen Jordi Pesarrodona). Maar het Hooggerechtshof dat op 14 october 2019 onder voorzitterschap van de rechter Marchena tot de veroordelingen is gekomen houdt voet bij stuk en heeft verklaard dat de gevangenen geen pardon verdienen omdat ze geen berouw zouden hebben getoond. Bovendien wil een groot deel van het Spaanse publiek absoluut niet dat de Staat tegemoet komt aan de Catalaanse “afvalligen”die ze beschouwen als “verraders van het Grootse Spanje”:  zo’n 25.000 mensen kwamen afgelopen weekend (13 juni 2021) in Madrid bijeen om nadrukkelijk hardvochtigheid en standvastigheid te eisen. Volgens El País waren het er 60.000. Uiteraard werd daarbij ook met Franquistische vlaggen gezwaaid.
       En uiteraard werken de sufferds van de Nederlandse pers in ieder geval alweer goed mee aan de verspreiding van de officiële lezing van de glorende grootmoedigheid en redelijkheid (zoals in De Volkskrant van gisteren). Dat doen ze vooral door te zwijgen over die hele dimensie van internationaal recht: als Puigdemont en de zijnen door Spanje worden aangeklaagd, dan staat het in de kranten en is het op TV; maar als er kritiek komt op Spanje, dan blijft het opmerkelijk stil. Zo kon ik nergens in de Nederlandse media een bericht vinden van de vernietiging van het europarlementair besluit tot de afschaffing van de onschendbaarheid van de drie Catalaanse Europarlementairiërs, de ballingen Puigdemont, Ponsatí en Comín. Evenmin lijken de zaken die nu lopen in de Europees rechtzalen enige belangstelling van de Nederlandse pers te hebben opgewekt. Het oordeel van de Werkgroep Willekeurige Opsluiting van 2019 was ook al compleet genegeerd. Net als hun herhalingsoproep een jaar daarna. Het is een patroon dat is ingegeven door een onbekende mengeling van partijdigheid, vooringenomenheid en, bovenal, van laakbare onwetenheid. Het probleem is niet beperkt tot aleen Nederland: de rechtsgeleerde Alfred de Zayas, voormalig VN Rapporteur, sprak in 2018 al van een “samenzwering van stilte”.
     Politiek Nederland is zo goedgelovig, simplistisch, onwetend en partijdig dat Spanje niet in problemen zal komen. Maar wil Sánchez’ poging om grootmoedigheid en redelijkheid uit te stralen  lukken bij mensen die ook nog buitenlandse kranten (online) lezen, dan moet ook de Spaanse justitie snel kappen met de vervolging van al die individuen die op enige manier verband lijken te hebben gehad met het referendum van 1 october 2017 en de nasleep ervan. En dat zal niet gebeuren. Sánchez zal merken, verwacht ik, dat niet de slappe nazaten van de Spaanse Republiek aan de juridische touwjes kunnen trekken maar dat het nog altiijd de harde kern op rechts is, waaronder ook de erfgenamen van het Franquisme, die dat kan. En die dat graag doet.

Eindnoten 

Deze keer voorzie ik dit stukje slechts selectief van eindnoten omdat velen zich er aan blijken te storen. Maar ik kan alle beweringen op navraag verantwoorden. Dat kan in de commentaren of via prive-berichten. 

Veel van de zaken in de voorgeschiedenis heb ik besproken op mijn weblog lirb.nl te vinden met het trefwoord Catalonië. En in de talloze documentaire video’s, interviews en registraties te vinden via www.catalanen.nl

“Samenzwering van Stilte” (De Zayas): vimeo.com/307611344

Juridische ontsporing en Lawfare: vimeo.com/426553497 (Alfred de Zayas); https://vimeo.com/432498775 (Alessandro Gamberini); vimeo.com/494459071 (Can Dündar), vimeo.com/333121818 (Lluís Puig) 

Algemeen over de mogelijkheid en moeilijkheid van de gratieverlening: https://www.politico.eu/article/spain-pedro-Sánchez-catalonia-independence-pardon-decision/

Voor in ieder geval de actuele zaak tegen Miquel Buch en de lijfwacht Carles Escolà: https://www.catalannews.com/society-science/item/prosecutors-request-six-years-in-prison-for-ex-minister-for-hiring-security-for-puigdemont?fbclid=IwAR3KwVnjWpMmFv9RAEhbsfXoYTi-aG4agU5vfsx7fjmsjannd9hQu-I7Cz4

Voor de mogelijkheid tot het verlenen van gratie en de protesten daartegen:

https://www.catalannews.com/catalan-trial/item/all-set-for-impending-jailed-independence-leaders-pardons

https://www.catalannews.com/politics/item/protesters-rally-in-madrid-against-pardons-for-catalan-pro-independence-prisoners-2

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/gratie-voor-catalaanse-separatisten-geen-denken-aan-klinkt-het-zondag-in-madrid-als-ze-vrijkomen-doen-ze-hetzelfde-weer~ba4c5e6d/

Franquistische vlaggen tijdens de demonstratie van 13 juni 2021: https://www.elplural.com/politica/video-banderas-franquistas-manifestacion-colon_268621102

https://www.elnacional.cat/ca/politica/banderes-preconstitucionals-manifestacio-colon_619436_102.html

Voor de herroeping van het besluit van het EP om de parlementaire onschendbaarheid van de drie catalaanse EP-ers op te heffen: 

https://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/application/pdf/2021-06/cp210091fr.pdf

Het oordeel van de Werkgroep Willekeurige Opsluiting (Working Group on Arbitrary Detention), genomen tijdens de zittingen van 24 april tot 3 mei 2019 en  gepubliceerd op 13 juni 2019 : https://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/G19/158/75/PDF/G1915875.pdf?OpenElement
Voor een herhalingsoproep van de Werkgroep in 2020: https://www.catalannews.com/catalan-trial/item/un-group-renews-call-for-release-of-catalan-leaders-despite-spain-s-criticism

Het Hooggerechtshof (Tribunal Supremo) dat voet bij stuk houdt: https://www.poderjudicial.es/portal/site/cgpj/menuitem.65d2c4456b6ddb628e635fc1dc432ea0/?vgnextoid=635e25c83e7a9710VgnVCM1000006f48ac0aRCRD&vgnextchannel=05bc3da6cbe0a210VgnVCM100000cb34e20aRCRD&vgnextfmt=default&vgnextlocale=es&lang_choosen=es

Mijn video over de zaak van Jordi Pesarrodona: 

https://vimeo.com/459859889

De zaak liep na het getreiter en de intimidatie dus af met een sisser: Jordi is lange tijd geterroriseerd gebleven door de dreiging van 14 jaar gevangenisstraf en nu blijkt de aanklager in dit overigens tweede proces voor dezelfde daad (onmogelijk in een rechtstaat) te zijn gegaan voor “slechts” 2 jaar afname politieke rechten en 5400 euro boete –– de aanklager achtte het klaarblijkelijk niet meer mogelijk om hem als charismatische figuur te bestempelen tot rebellenleider. 

Voor de dreiging van 14 jaar, zie bijvoorbeeld hier: (a) https://www.sommartorelles.cat/noticia/43886/no-anaven-a-retirar-urnes-anaven-a-fer-mal?fbclid=IwAR2qJALG-F9Zut4ZDBL18PD6c5fCJuHo3BaAJ7dgbrMlUvy4lSbzt6E3RCo
Of heer: (b) https://www.ccma.cat/324/la-fiscalia-rebutja-les-mobilitzacions-dels-cdr-en-suport-a-jordi-pesarrodona/noticia/2851645/?fbclid=IwAR3akgNuIKv4oKBT1kDu3DLKcpjpsdIB9eS1yxwD7uOVUvIz1UiQ-RljXIA Of hier: (c) Jordi verklaart dit ook in de video.

Voor het verloop van het proces: 

https://elmon.cat/politica/judici-inhabilitar-pallasso-temps-president_2136434102.html?fbclid=IwAR2qgKLbNP_pElgZ5Tc79pFFjJcpgghRTsD43Zi85Cmv2LbVsPGPY-R1XpQ

of:

https://www.naciodigital.cat/noticia/208981/pesarrodona/defensa/davant/jutge/va/participar/1-o/ciutada/mes?fbclid=IwAR1liiJ5apNEn_VEzVatkiG3QJMDf2rAB-Ly79Pn-wZ1dKIg1-4yQX2YP-Q

Voor de actuelegang naar de Europese rechters: https://www.catalannews.com/catalan-trial/item/ex-un-body-chair-hopes-human-rights-court-will-rule-against-spain-in-catalan-leaders-case?fbclid=IwAR3cU1g7zV9ZsDkJcb1d1tPB11AmcNITDiBaJSpKpB2xK701n6SAUB2fb0I

Casa Sankara

door

Voor het goede voorbeeld moet je in Puglia zijn.

De Italiaanse coöperatieve supermarktketen “iper Coop” van “Coop Alleanza 3.0” verkoopt vanaf deze week gepelde tomaten in blik (de zogenaamde “pelati”) en gezeefde tomaten (de “passata”) in fles gemaakt van tomaten die geproduceerd zijn direct door Afrikaanse immigranten in eigen beheer en voor eigen rekening. Ze komen van een boerderij die Casa Sankara heet (waarover meer hieronder). De prijs is eerlijk en dus hoger dan die van de tomaten waar het bloed van de moderne slavernij aan kleeft (noot 1)
De grootschalige uitbuiting van immigranten, overwegend uit Afrikaanse landen, door een kapitalistisch zoniet ronduit mafioos koppelbazensysteem wordt tegenwoordig “Caporalato” genoemd, met verwijzing naar de activiteit van de “korporaal”, de koppelbaas die dagelijks de dagloners selecteert. Die arme landarbeiders zijn de “braccianti” die niks anders in de weegschaal te gooien hebben dan hun beide armen. De uitbuiting is schandalig: er is gerapporteerd dat de mensen in het veld slechts € 3 per uur verdienen (d.w.z. vaak een stukloon van die gemiddelde waarde) in plaats van de wettelijk verplichte € 11,50 en dat ze elke dag 10 uur achtereen moeten werken onder beestachtige omstandigheden in plaats van de voor het zware veldwerk normaal voorgeschreven 6 uur en 40 minuten met tenminste een rustdag in de week (zie noot 2). Ze betalen bovendien voor het vervoer van en naar de werkplek, de huur van hun krotten, matrassen, kookpotten enzovoorts, steeds aan diezelfde koppelbazen (noot 3).
De nu door mij geprezen supermarktketen weet dat er genoeg consumenten zijn die met hun koopgedrag het lot van de immigranten wil helpen verbeteren en tegelijkertijd de mafiose-kapitalistische uitbuiting van immigranten wil tegengaan.
Er is een voorgeschiedenis. De problematiek van de Caporalato spreidt zich uit over heel Italië met “hotspots” in vooral de streken waar tomaten en andere veldgewassen, inclusief granen, worden gekweekt. Het is de problematiek van de schrijnende uitbuiting van immigranten uit Africa (en voor-Azië) die in de mediterrane landen zijn blijven steken wegens het complete gebrek aan bereidwilligheid van de andere EU om ook hun verantwoordelijkheid te nemen. Frequent belichte misstanden rond het caporalato waren de laatste decennia vooaral gesitueerd in de landbouwgebeiden rond San Severo in Puglia, Gioia Tauro in Calabria en Agrigento en Gela in Sicilië. Maar de problemen komen ook elders voor in geheel Italië (zie noot 4), net als in andere mediterrane gebieden zoals met name in de “zee van plastic” van Almería in Andalusië, waar de kweekkassen gemaakt van halfdoorzichtig landbouwplastic tienduizenden hectaren beslaan (noot 5).
Een van de beruchte probleemgebieden in Italië is, zoals gezegd, het gebied rond San Severo in Foggia in Puglia. Daar woonden de talrijke immigranten onder erbarmelijke omstandigheden bijeen in krottenwijken. Met de stijgende toestroom van Afrikaanse immigranten die de Middellandse Zee zijn overgestoken groeiden de groepjes barakken in de laatste jaren uit tot ware “slaapstadjes” (zoals de “baraccopoli di Rignano Garganico”, de “Gran Ghetto”). Hun bevolking leeft iedere dag weer met de hoop om als “flexwerker” mee te mogen gaan met de “wervende” korporaal” voor een lange werkdag tegen een schamele vergoeding. Eigenlijk is hun situatie, zeg ik voor de historici onder ons, vergelijkbaar met die van de inheemse bevolking die eeuwenlang (en dan vooral in de 19e eeuw) in de extensieve graanbouw op de grote landerijen werkten, de “latifondi”, en in de “agrotowns” strikt gescheiden van de akkers in gammele woningen bijeen waren geschaard (zie noot 6).
In maart 2017 werd het Grote Ghetto in de omgeving van Rignano Garganico, na een brand en nog veel meer ellende, door de politie en de brandweer ontruimd en gesloopt. Daar zouden op dat moment zo’n 2000 tot 3000 landarbeiders hebben “gewoond”. Zij werkten overdags op de landerijen in de wijde omgeving. Door de ontruiming van de “Gran Ghetto” zijn veel van deze mensen verspreid geraakt. Inmiddels zijn sommigen ook weer opnieuw naar die plek teruggekeerd (noot 7). Maar toch is er nadien ook veel veranderd, dankzij een initiatief dat een paar jaar tevoren was gestart. Vanwege de publieke en politieke ophef, namelijk, en ongetwijfeld ook deels uit oprechte verontwaardiging, hebben de bestuurders van de bestuursregio Puglia maatregelen genomen om de misstanden te bestrijden. Dat hebben ze gedaan door bestaande initiatieven die de positie van de immigranten beschermen en verbeteren verder te ondersteunen. Zo hebben ze een omvangrijke productie-eenheid in licentie gegeven aan de vereniging “Ghetto out – Casa Sankara” voor gebruik door een groeiende groep van zeker 300 landarbeiders, met zeker 11 Afrikaanse nationaliteiten, die nu op het erf wonen en werken. Het areaal besloeg in 2017 reeds zo’n 20 hectaren dat gebruikt werd voor tarwe, tomaten en druiven. De vereniging wordt voorgezeten door Hervé Papa Latyr Faye uit Senegal (zie noot 8).
Casa Sankara is vernoemd naar de revolutionaire president Thomas Sankara. Hij is in 1983 tot president verheven door een groep collega-militairen die hem uit huisarrest bevrijdden; deze groep, en hijzelf, zouden hebben kunnen rekenen op een grote achterban bij het algemeen publiek. In 1984 berichtte de ambassade van de VS: “His domestic message, delivered in his continuous travels throughout the country, is one of fairness, equality, rights of the poor, liberation of women from treatment as chattel, and power to the people” (geciteerd in Brian J. Peterson, Thomas Sankara: A Revolutionary in Cold War Africa, Indiana University Press: 2021, p. 2). Vanwege zijn revolutionaire hervormingen, die natuurlijk op uiterst linkse leest waren geschoeid, wordt hij door velen ook tegenwoordig nog bejubeld als een Afrikaanse “Che Guevara”. Hij voerde een felle emancipatiestrijd van zijn land aan de bovenloop van de Voltarivier, dat van nu af aan bekend zou staan als Burkina Faso, waarmee hij zich keerde tegen de dragers van het neokolonialisme. Daar vielen uiteraard spaanders (bijvoorbeeld vanwege het vervallen van de juridische veronderstelling van onschuld). Maar er stond veel op het spel: “Imperialisme is uitbuiting”, zou hij hebben gezegd. “Die manifesteert zich niet slechts in gewelddadige vorm, zoals wanneer gewapende mannen komen om een gebied te veroveren. Nee, vaak manifesteert imperialisme zich in de vorm van leningen, voedselhulp, chantage. Vandaar ons doel: een systeem bevechten dat een kleine groep mensen in staat stelt om de gehele mensheid te beheersen” (de bron van deze herhaaldelijk weergegeven verklaring is me onbekend). Thomas Sankara werd in 1987 vermoord (noot 9).
Het is toepasselijk dat het eerste eigen boerenbedrijf van Afrikaanse arbeidsmigranten is vernoemd naar deze pan-Afrikaanse vrijheidsstrijder. Want de betrokkenen hebben eindelijk enige mate van vrijheid, rechtvaardigheid en waardigheid herwonnen (zie noot 10).
Ik zei het: er is een voorgeschiedenis van de eerlijke tomaten. In Puglia waren vanaf september 2019 reeds op vele plaatsen de blikjes gepelde tomaten met het keurmerk NoCap te koop, welke naam natuurlijk slaat op No-Caporalato. Dat was een project van de Kameronees Yvan Sagnet in samenwerking met de “Gruppo Megamark di Trani” die met 500 supermarkten in Puglia opereert. De “pelati” van NoCap komen van producenten die zich houden aan de regels van een convenant dat de uitbuiting van illegale immigranten uitsluit (inz. een cooperatie van producenten in Rignano Garganico) (zie noot 11). Bovendien zijn de tomaten van NoCap biologisch verantwoord gekweekt en binnen 24 uur na de oogst ingeblikt. Dat geldt in ieder geval voor de NoCap “pelati” van Goodland, waarvan de blikken in Italië online worden aangeboden voor 1,15. Een standaard flesje gezeefde tomaten (“passata”) van Goodland met het NoCap keurmerk kost dan € 1,75 (noot 12).
 Het nieuwtje van de week betreft de tomaten van het merk R’Accolto (een dubbelzinnige verwijzing naar “raccolto” = “oogst” en “accolto” = “welkom ontvangen zijnde”) waarbij de apostrof ook kan worden gelezen als het punt van een “i” in het woord “Riaccolto”. Dat laatste verwijst naar “riaccogliere”, opnieuw “welkom thuis heten”; “Riaccolto” betekent hier niet alleen “thuisgekomen zijn” maar ook, en in dit geval vooral, iets “herwonnen” hebben, te weten de Vrijheid. Daarom staat op de blikjes dat de tomaten zijn geproduceerd op “het Land van de Vrijheid”. Dat wil zeggen de vrijheid van uitbuiting door de kapitalisten en de mafia van de “Caporalato”. Het zijn de producten die gemaakt zijn van de tomaten die, zoals het bericht van deze week verteld, geproduceerd zijn door de vrije Afrikanen op de grote coöperatieve boerderij van Casa Sankara.

Ik zou zeggen: vooral opschalen, opdat ook in Nederlandse supermarkten spoedig deze eerlijke “pelati” en “passate” te koop zullen zijn!

Zie ook de video “Riaccolto, il pomodoro del riscatto” (22 febbraio 2021 – Antenna Sud – canale 13).

Noot 1. De aanleiding van dit schrijven is het bericht van de lancering van het merk Riaccolto, waar verderop in het stuk nader op in wordt gegaan: Michele Pennetti, “Foggia, da schiavi a produttori di pelati: il riscatto degli immigrati che sfidarono la mafia dei caporali”, Corriere del Mezzogiorno, 19 februari 2021 (https://corrieredelmezzogiorno.corriere.it/bari/cronaca/21_febbraio_18/foggia-schiavi-produttori-pelati-riscatto-immigrati-che-sfidarono-mafia-caporali-1a4602e2-721a-11eb-b8c0-29bca4a97353.shtml).

Noot 2. Verklaring van Yvan Sagnet of van Lucio Cavazzoni –– het was me niet geheel duidelijk maar ze maken beiden deel uit vanb hetzelfde project –– in een artikel van Ilaria Vesentini, “Goodland lancia i pomodori pelati senza la piaga del caporalato”, Il Sole 24 Ore, 11 december 2019: “il caporalato ha imposto un modello in cui le persone nei campi si pagano 3 euro lordi l’ora e non 11,5 euro e si fanno lavorare 10 ore al giorno in condizioni animalesche, non 6 ore e 40 minuti con un giorno di riposo alla settimana, come da norma” (https://www.nocap.it/2020/01/08/goodland-lancia-i-pomodori-pelati-senza-la-piaga-del-caporalato/)

Noot 3. Voor een uitgebreid online verslag van het dagelijks leven in het sloppenkamp met de getuigenis uit september 2019 van een “bewoner” uit Sierra Leone, voorzien van foto’s en video’s, zie Pamela Kerpius,”Going Homeless In Gran Ghetto”, Migrants of the Mediterranean, 16 october 2019 (http://www.migrantsofthemed.com/motm-exclusive-going-homeless-in-gran-ghetto). Daar vinden we ook de verwijzing naar haar verslag van 22 augustus 2018 met getuigenissen van Afrikanen in het soortgelijke sloppenkamp in het Borgo Mezzanone ghetto (http://www.migrantsofthemed.com/motm-update-the-quality-of-lives).

Noot 4. Voor mijn weergave van de verspreiding van het probleem van de caporalato als manifestatie van de infiltratie van de “agromafia” in de Italiaanse landbouw, baseer ik me op diverse krantenberichten in de afgelopen jaren en, meer systematisch, op de bevindingen van het onderzoek terzake van van de Italiaanse vakbond CGIL uit 2014: L’Osservatorio Placido Rizzotto, red., Agromafie e Caporalato. Secondo rapporto, CGIL / FLAI, Roma 2014).

Enkele voorbeelden van de krantenberichten en online publicaties zijn:
Tobias Jones and Ayo Awokoya, “Are your tinned tomatoes picked by slave labour? How the Italian mafia makes millions by exploiting migrants”, The Guardian 20 juni 2019 (https://www.theguardian.com/world/2019/jun/20/tomatoes-italy-mafia-migrant-labour-modern-slavery)

Ellen den Hollander, “Wie tomaten koopt, opent een blik vol tranen en pijn”, AD, 7 november 2019, ter aankondiging van een uitzending van het televisieprogramma Keuringsdienst van Waarde op die dag: https://www.ad.nl/koken-en-eten/wie-tomaten-koopt-opent-een-blik-vol-tranen-en-pijn~a5805bba/

Anouk Franck, Werk aan de winkel voor Aldi, Lidl en PLUS. Uitbuiting van arbeiders in produktieketens is hardnekkig, Oxfam Novib 2019 (https://www.oxfamnovib.nl/Files/rapporten/2019/20191010
%20samenvatting%20Aldi,%20Lidl%20en%20PLUS%20scoren%20onvoldoende%20op%20mensenrechten.pdf)

Vooral over de Mar de plastic van Almería: Henk Thielkens, “Hoe supermarkten mensen ‘nekken'”, Menskracht, 13 juli 2018

(https://samenwerken.pleio.nl/groups/view/58089420/menskracht/blog/view/58089828/hoe-supermarkten-mensen-nekken).

 

Noot 5. Voor de omvang van het gebied en de groei vanaf 1963:

Spanje heeft al meer dan 40 jaar een zee van plastic

Noot 6. Voor de kapitalistische “latifondi” verwijs ik selectief naar een paar klassieke werken over latifundisme, eerst in Italië:

Frank M. Snowden, Violence and Great Estates in the South of Italy. Apulia, 1900-1922, Cambridge University Press: Cambridge etc. 1986;

Marta Petrusewicz, Latifondo. Economia morale e vita materiale in una periferia dell’Ottocento, Marsilio Editori: Venezia 1989;

Anton Blok, The Mafia of a Sicilian Village, 1860-1960. A Study of Violent Peasant Entrepreneurs, With a Foreword by Charles Tilly, Waveland Press: Prospect heights, Illinois 1974.

En voor vergelijkbare patronen in de agrarische sociale geschiedenis van Zuid-Spanje:

Edward E. Malefakis, Agrarian Reform and Peasant Revolution in Spain. Origins of the Civil War, Yale University Press: New Haven & Londen 1970

Juan Martinez-Alier, Labourers and Landowners in Southern Spain, St. Anthony’s Publications no.4, George Allen and Unwin: London 1971;

Noot 7. Zie de verwijzingen in de noten 3 en 4. Kritische beoordeling van het overheidshandelen en -nalaten met verdere verwijzingen: Matt Hermers, “Solidariteit met Afrikaanse landarbeiders in Italië na ontruiming kamp”, Supermacht, 7 maart 2017
(https://www.supermacht.nl/2017/03/07/solidariteit-met-afrikaanse-landarbeiders-in-italie-na-ontruiming-kamp/).

Noot 8. Informatie is ontleend aan een verklaring van de mede-oprichter en voorzitter van de vereniging Papa Latyr Faye (Hervé) van 24 januari 2017 (weergegeven op https://archiv.forumcivique.org/artikel/landwirtschaft-und-migration-casa-sankara-2611/) De vereniging heeft een eigen facebook pagina: CASA Sankara Associazione Ghetto Out

 

Noot 9. Er is nét een nieuwe politieke biografie van Thomas Sankara verschenen: Brian J. Peterson, Thomas Sankara: A Revolutionary in Cold War Africa, Indiana University Press: 2021. De geschiedenis van Thomas Sankara was tot dusver in de grote lijnen algemeen te achterhalen maar natuurlijk in het geheel niet zonder partijdigheid. De Nederlandstalige Wikipedia wijst nadrukkelijk op het autoritaire karakter van zijn marxistisch-leninistische revolutie (inz. de omgekeerde bewijslast) terwijl bijvoorbeeld de Italiaanstalige Wikipedia pagina veel meer ingaat op de, zullen we zeggen, volgens links georienteerd publiek meer “heilzame” bijdrage.  In Italië is Sankara zeer populair: zo heeft de Napoletaanse straatartiest Jorit Agoch (Jorit Ciro Cerullo) in het kader van zijn reeks “de menselijke volksstam”, een kolossaal portret van hem geschilderd op een muur in een buitenwijk van Napels, en wel als deel van een dubbelportret, waarbij de Afrikaanse Ché Guavara de bovenste helft van de muur beslaat en het een meisje uit Mali dat onlangs verdronken is in de Middellandse Zee, Kukaa genoemd, in het onderste deel is afgebeeld. Zie hiervoor het weblog artikel van Buona Palma Campania van 17 juni 2019 “Jorit Agoch: la sua arte fa vibrare Palma Campania” (https://www.buonapalmacampania.it/jorit-agoch-la-sua-arte-fa-vibrare-palma-campania/). Of zie: https://www.facebook.com/joritgraffiti/photos/a.590731567739702/2226064854206357/?type=3&theater). Ook in Frankrijk wordt de persoon opzichtig geëerd, en wel in een eveneens kolossale muurschildering in een buitenwijk van Parijs: “Huge mural of Thomas Sankara mural being put up in Ivry-Sur-Seine, a suburb of Paris with historic support for the French communist party” (https://www.reddit.com/r/communism/comments/9sm2qp/huge_mural_of_thomas_sankara_mural_being_put_up/). Zie ook: M. Fr., “Ivry-sur-Seine: une fresque en hommage à Thomas Sankara. Cette fresque est réalisée trente et un ans presque jour pour jour après l’assassinat de l’homme politique burkinabé.”, Le Parisien 19 octobre 2018 (https://www.leparisien.fr/val-de-marne-94/ivry-sur-seine-une-fresque-en-hommage-a-thomas-sankara-19-10-2018-7923510.php). De kunstenaar schijnt “Vinci Vince” te worden genoemd; de opdrachtgever was Mehrez Mraidi “responsable de l’association Kinkiliha qui a pour objectif l’émancipation pour les plus jeunes dans les quartiers de la ville” (http://www.street-heart.com/PM-D94200-17%20Vince%20Ivry.htm).

 

Noot 10. “Da schiavi a produttori di pomodoro. Da clandestini delle campagne a protagonisti di una filiera che al punto uno prevede il rispetto delle regole. Da vittime dei caporali a loro concorrenti. Le centinaia di migranti africani di undici nazionalità che vivono a Casa Sankara, l’immensa rimessa ristrutturata a San Severo dalla Regione per cancellare la vergogna della baraccopoli di Rignano Garganico, finalmente vedono realizzato il loro sogno” (Pennetti 2021, zie noot 1: https://corrieredelmezzogiorno.corriere.it/bari/cronaca/21_febbraio_18/foggia-schiavi-produttori-pelati-riscatto-immigrati-che-sfidarono-mafia-caporali-1a4602e2-721a-11eb-b8c0-29bca4a97353.shtml)

Noot 11. De producenten die leveren aan NoCap maken gebruik van de arbeid van een 40-tal arbeiders uit de omgeving van Foggia, een 20-tal van de “Ghetto’s” die nog bestaan in Borgo Mezzanone en Cerignola aangevuld met wat lieden van Casa Sankara. Maar allemaal genieten deze arbeiders nu goede arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden. “Con il progetto «NoCap» vengono rispettati i diritti dei migranti ai quali vengono assicurati «contratti nazionali, dignitose strutture per alloggi, con acqua, luce e gas», mezzi di trasporto adeguati, visite mediche, dispositivi di sicurezza sul lavoro (scarpe antinfortunistiche, tute, guanti, mascherine) e bagni chimici nei campi di raccolta. Nel foggiano sono stati selezionati una quarantina di braccianti per la raccolta dei pomodori e una decina vengono dal ghetto di Borgo Mezzanone, altrettanti dal ghetto di Cerignola mentre alcuni provengono da Casa Sankara di San Severo.” (Fausta Chiesa, “Caporalato, un arresto a Potenza. E in Puglia nasce il bollino «No Cap»”, Corriere della Sera, 28 september 2019: https://www.corriere.it/buone-notizie/19_settembre_28/caporalato-arresto-potenza-puglia-nasce-bollino-no-cap-8dea3828-e1e1-11e9-a114-86d8f3deb29e.shtml)

Noot 12. Voor mijn voorbeeld van de online verkrijgbare producten met het keurmerk NoCap van van GoodLand, zie:
https://www.italianwhim.it/prodotto/pomodori-pelati-interi-biologici-no-cap/. Tevens in noot 2 voornoemd artikel van Vesentini (https://www.ilsole24ore.com/art/goodland-lancia-pomodori-pelati-senza-piaga-caporalato-ACmg5Z4?refresh_ce=1).

 

 

Met wet-strijd voert Spanje een schrikbewind onder de radar 

door

Met wet-strijd voert Spanje een schrikbewind onder de radar 

Deze week is er weer veel te doen geweest over de “rechtstatelijkheid” in verband met de goedkeuring van de EU begrotingen (inzonderlijk die van de Covid steunpakketten). We horen opnieuw terecht twijfels en negatieve oordelen over de rechtstatelijkheid in Hongarije en Polen; menig vertegenwoordiger van de andere EU lidstaten heeft weer goed punten kunnen scoren op het podium van de moraliteit. Maar wederom blijft Spanje geheel ten onrechte buiten schot (en over Malta hoor ik ook niks meer, maar daarover ben ik minder goed geïnformeerd). 

     Het nationalistische Spanje weet met zijn wet-strijd tegen de voorvechters van het Catalaanse zelfbeschikkingsrecht dan ook zeer effectief onder de radar te blijven. Spanje dankt zijn succes in de verdoezeling van de schending van mensenrechten deels aan het feit dat zijn inspanningen de andere EU lidstaten welgevallig zijn. Natiestaten komen steevast voor elkaars belangen op en sluiten de rangen zodra het pricipe van territoriale integriteit in het geding is. Het algemeen publiek in de andere lidstaten wordt stelselmatig gestuurd door slimme “Spanje-promotie”. Ze beschikken daartoe over een rijke ervaring uit Franquistische tijden met technieken die door Fraga onder Franco al waren geperfectioneerd. Tegenwoordig worden die niet alleen nu meer in de sector van het toerisme toegepast maar ook in bijvoorbeeld de overvloed van series op Netflix waarin óf het Spaanse koloniale verleden wordt vergoeilijkt zoniet gewoon verheerlijkt, óf de nostalgie van de jaren vijftig en zestig poeslief wordt verhaald met de glamour van hotels en modehuizen, óf de medemenselijkheid van de huidige Spaanse politie wordt gevierd in een papieren kaartenhuis of een zee van plastic. Intussen wordt de mythe van de Transitie naar Democratie van 1976-1978 zorgvuldig onderhouden door alle erfopvolgers van de lieden die bij deze fictie waren betrokken, dus de socialisten van de PSOE nadrukkelijk inbegrepen, ook al is de reputatie van enkele hoofdrolspelers de redding allang voorbij. (Zo hangt een rapper in ballingschap, met de artiestennaam Valtònic, nog steeds vervolging boven het hoofd deels vanwege het feit dat hij in teksten de koning heeft beschuldigd van corruptie hetgeen intussen nu ook algemeen en juridisch geaccepteerde waarheid is geworden.) Spanjes reputatie wordt vervolgens gepanserd door het positieve effect van de diplomatieke successen in de openheid (Borrell)  en wellicht ook in de achterkamers (want iedereen weet hoe rancuneus sommige partijen kunnen zijn in de onderhandelingen). De pers faalt. Het Catalaans referendum van 2017 is stevig gebombardeerd tot “illegaal” door Spanje en de papegaaien van de pers, volgens sommige gezaghebbende juristen nog steeds geheel in strijd met internationaal recht, en er zijn nu nog maar weinig mensen te vinden die aan die kwalificatie twijfelen. 

     En in het comfort van de netjes afgeschermde binnentuin gaat de Spaanse wraakzucht tot het gaatje. “Nobody expects the Spanish Inquisition? Well, they should!” Losse eindjes worden in wet-strijd opgeruimd om een voorbeeld te dienen voor anderen: “ho tornarem a fer” (Jordi Quixart), “we zullen het opnieuw weer doen”, stellen Catalanisten, en dat wil Spanje voorkomen door hard op te blijven treden –– maar de Staat doet dat wel zonder op te vallen in de “ratings”.

       De Spaanse Staat beschikt over een jungle van rechtsprekende colleges waarmee gemakkelijk  een spel van lawfare kan worden gespeeld dat voor de buitenwacht (en de interne markt) de fictie produceert van “gerechtigheid” en “rechtstatelijkheid”, maar dat in de praktijk tegenstanders van de Spaanse Eenheid feitelijk veroordeelt tot lange gevangenissstraffen en hoge boetes nog vóór er uitspraken worden gedaan. Er zitten mensen soms al jaren in gevangenschap wegens gerichte haarkloverij. Keer op keer zijn mensen in hechtenis genomen op grond van een verdenking waarna dan een jaartje of zo “onderzoek” wordt verricht naar de zaak. De koffers met dossiers worden dikker en talrijker terwijl mensen die beschermd zouden moeten worden door het principe van het vermoeden van onschuld (onschuldpresumptie) lange tijd wegkwijnen in “voorlopige hechtenis”. Soms volgt een stevige veroordeling in een rechtszaak van discutabele kwaliteit (International Trial Watch). Maar dan wordt daarna opnieuw vertraging veroorzaakt in het recht op beroep. Dat recht is sowieso vaak beperkt daar vele zaken niet eerst in een rechtbank voorkomen maar meteen naar het hooggerechtshof gaan. Maar uiteindelijk worden mensen zo lang mogelijk aan het lijntje gehouden. En aan dat lijntje hangt het Zwaard van Damokles. 

    Zo hebben de prominente voorvechters van de Catalaanse emancipatiebeweging en de politici die betrokken waren bij het referendum van 2017, en die bijna twee jaar in voorlopige hechtenis hadden gezeten, nog steeds geen toegang gekregen tot een beroep bij de internationale (w.o. Europese) rechters. Dat kan pas plaatsvinden als alle binnenlandse wegen zijn doorlopen. En Spanje vertraagt de afhandeling steeds. Ze vermaken zich daar prima met hun Constitutioneel Hof! 

     En zo blijft de repressie dan ook grotendeels onopgemerkt door de buitenwacht. Alles heeft immers de schijn van legaliteit. Intussen worden politieke tegenstanders geintimideerd en geplaagd, van staatswege, door dat Zwaard van Damokles. Jordi Pesarrodona bijvoorbeeld heeft jaren moeten leven met de dreiging van 14 jaar gevangenisstraf wegens haatzaaien voor de bespotting van het gezag omdat hij twee uur lang met een clownsneus naast een Guardia Civil heeft gestaan die de wacht hield tijdens een Spaanse inval op een Catalaans overheidskantoor. Omdat zo’n straf  nooit de test van “rechtstatelijkheid” zou hebben kunnen doorstaan blijkt hij er, na 3 jaar, opeens redelijk licht vanaf te zijn gekomen. Maar de angst was gezaaid. Zo is onlangs ook de zaak van Tamara Carrasca, een dame die had meegedaan aan een manifestatie bij de tolpoortjes op de snelweg, meer dan een jaar in huisarrest gebleven, met steeds de dreiging van een zware straf, met een sisser afgelopen. En datzelfde blijkt deze week te zijn gebeurd met een meneer die in Madrid had betoogd tegen de vonnissen in het maxiproces tegen de kopstukken van de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging (Dani Gallardo). De Majoor Trapero en zijn directe stafleden zijn ook jarenlang geschorst geweest, ook zij met de dreiging van hoge straffen, en afgelopen maand (op 20 october 2020) opeens “losgelaten” uit de greep van de Spaanse intimidatie. 

      Het is de standaardtruc: hou mensen gevat in angst en laat ze dan gaan zodat het lijkt dat recht is geschied. En dan gaat het om grote groepen mensen. Zo zijn in juli 2020 weer 196 mensen aangeklaagd vanwege hun deelname aan de blokkade van de snelweg AP7 bij de Franse grens in november 2019: een van de beklaagden, nr. 70, is een parlementariër van de Links-Republikeinse Partij ERC. De democratisch gekozen president van Catalonië, Quim Tora, is dit najaar, op 28 september 2020, van zijn politieke rechten beroofd, en daarmee van zijn functie, vanwege zijn weigering om een spandoek met protest tegen de vervolgingen van de gevel van de Generaliteit weg te halen. In october 2020 zijn bij zeker 30 mensen invallen gedaan op zoek naar bewijs voor hun veronderstelde steun aan het ballingschap van Puigdemont. Op 19 october 2020 zijn vier leden van het ondersteunend personeel van het Catalaanse parlement, het Presidium, veroordeeld tot 20 maanden ontzegging van hun politieke rechten en een boete van 30.000 euro vanwege hun werk voor de voorzitter van het Catalaanse Parlement, Carme Forcadell, in de aanloop tot het referendum van 1 october 2017: deze mensen hebben drie jaar lang met de dreiging van maximaal 13 jaar gevangenisstraf moeten leven. De parlementaire voorzitter, intussen, heeft wel elf-en-een-half jaar gevangenisstraf gekregen. Deze  64-jarige democrate, wordt de komende jaren gericht “heropgevoed”, net als de andere Catalanisten, om van haar neigingen tot “seditie” te genezen. (Ik maak geen grapje.) Honderden burgemeesters en schooldirecteuren van Catalonië worden nog steeds in strafrechtelijk limbo gehouden vanwege hun facilitering van het referendum van 2017. De vervolging gaat maar door en door. Protest wordt de mond gesnoerd (zoals de Universiteitsbesturen van Barcelona dat ook hebben gemerkt). 

Het is duidelijk: de Spaanse Rechtspraak zoekt mensen! Misselijkmakend en niet bepaald “rechtstatelijk”. 

Noten (een selectie, maar toch, juist omdat de social media lijden aan een notenallergie):

Ik verwijs algemeen naar de verschillende geannoteerde teksten op mijn weblog www.lirb.nl en naar de talloze video’s die ik hebben gemaakt en bijeengebracht op www.catalanen.nl

Over de schandelijke carriere van de Bourbonse koning Juan Carlos, de testamentair aangewezen en zorgvuldig voorbereide opvolger van de dictator Franco hoeven we het verder niet te hebben –– dat zal iedereen niet zijn ontgaan. 

De discutabele kwaliteit van de Spaanse rechtspaak: 

https://internationaltrialwatch.org/en/ 

De draconische, onterechte en op zijn minst buitensporige straffen in het maxiproces: 

https://www.ara.cat/judici-presos-politics-1-octubre/sentencia-proc…rs-bassa-santi-vila-carles-mundo-meritxell-borras_0_2321767925.html

De mythe van de Transitie, om het kort te houden: 

Bénédicte André-Bazzana, Mitos y mentiras de la Transición, El Viejo Topo: Barcelona 2006, Franstalig origineel ook uit 2006; Joel Bagur & Xavier Diez, red., La gran desil•lució. Una revisió crítica de la Transició als Països Catalans, El Cep i la Nansa: Vilanova i la Geltrú 2005; Ramón Cotarelo en Jose manuel Roca, La antitransición. La derecha neofranquista y el saqueo de España, Tirant Humanidades, Valencia 2015; Iván Ballesteros, Españoles ¡Franco no ha muerto! La Transición como el continuismo de los pilares de la dictadura, El Viejo Topo: Barcelona 2018; Lluc Salellas i Vilar, Franco Lives On. The inner circle of the dictatorship who have held on to their privileges under democracy, Edicions Saldonar: Barcelona 2018.

Quim Torra afgezet: 

https://nos.nl/artikel/2350172-rechter-zet-catalaanse-leider-torra-af-weg-vrij-voor-vervroegde-verkiezingen.html

Tamara Carrasca een jaar in (dorps)huisarrest: 

https://english.vilaweb.cat/noticies/catalan-activist-cleared-of-all-charges-after-being-confined-for-over-a-year/

De leden van het Catalaanse Presidium veroordeeld: 

https://www.ccma.cat/324/condemnats-per-desobediencia-4-membres-de-la-mesa-del-parlament-presidida-per-forcadell/noticia/3053687/

Heropvoeding van de Catalanisten in de gevangenissen: 

https://www.elnacional.cat/en/politics/political-prisoners-catalan-prosecutor-forn-sedition_508095_102.html

De valse beschuldigingen tegen Jordi Pessarodona: vimeo.com/459859889

Hem hing 14 jaar boven het hoofd: 

https://www.sommartorelles.cat/noticia/43886/no-anaven-a-retirar-urnes-anaven-a-fer-mal

Het uiteindelijke vonnis tegen hem, te weten, twee jaar ontzegging politieke rechten en een boete van 5300 euro:

https://www.elmon.cat/politica/judici-inhabilitar-pallasso-temps-president_2136434102.html

Invallen in het kader van het onderzoek naar de steun aan ballingen: https://www.lc.nl/buitenland/Actie-Spaanse-politie-tegen-handlan…t-26149918.html?harvest_referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F

Een herhaalde, meest recente oproep van Amnesty International tot de vrijlating van Jordi Cuixart en Jordi Sanchez:

https://www.es.amnesty.org/en-que-estamos/noticias/noticia/articulo/espana-los-tres-poderes-del-estado-tienen-la-oportunidad-de-corregir-la-injusta-situacion-que-sufren-jordi-sanchez-y-jordi-cuixart-en-prision-desde-hace-tres-anos/?utm_source=twitter&utm_medium=social&utm_content=News–Amnesty–20201103-4058209593-TWITTER&utm_campaign=News–Amnesty-Amnesty

Vertraging van internationale beroepsmogelijkheden door het Constitutioneel Hof:

https://www.elnacional.cat/en/politics/catalan-prisoners-recus…=IwAR2epBYe4KwsYnx_EVdKKs1-US4pgXIw6cAKEY0BpX13AnAlpcchcDbXqTs

Dani Gallardo: 

https://www.elnacional.cat/ca/politica/6-anys-preso-defensar-proces-comenca-judici-dani-gallardo_553680_102.html

en:

https://www.vilaweb.cat/noticies/llibertat-dani-gallardo-audiencia-madrid/?fbclid=IwAR1AFGvJeukQk1isjNI-vuUaVLgGSpkk_VJa17eJFCqU2nwxawpxGsEAAK0

Trapero vrijgesproken:

https://www.elnacional.cat/ca/societat/trapero-absolt_544620_102.html

https://english.elpais.com/spanish_news/2020-10-21/ex-chief-of-catal…police-force-acquitted-of-sedition-over-2017-secessionist-drive.html

Trapero opnieuw in functie hersteld:

https://www.elnacional.cat/ca/politica/trapero-restituit-cap-mo…=IwAR0ZjSn3shemKx9UtPgVn2Rbcd0v2BjGAj-AJwtd92wV4AlSBPVVgc_DRnc

De blokkade van de AP7 bij La Jonquera:

https://www.eldiario.es/catalunya/francesa-desalojar-manifestantes-ap-7-jonquera_1_1262908.html

De vervolging van de 196 demonstranten:

https://www.eldiario.es/catalunya/juez-imputa-196-personas-corte-frontera-francia-tsunami-democratic_1_6121520.html

Waaronder de parlementariër Marta Rosique van de ERC:

https://www.elmon.cat/politica/guardia-civil-investiga-diputada…=IwAR2vu-Asc9caPqOSn0_LZODsefmjubPhrxHFp8GCmIcr38-lReFXni3HBGs 

Rectors van de Catalaanse Openbare Universiteiten protesteren op 24 maart 2018 tegen de vonnissen in het Maxiproces: 

https://www.ub.edu/web/ub/es/menu_eines/noticies/2018/03/053.html?

https://www.ub.edu/web/ub/en/menu_eines/noticies/2018/03/053.html?

Hun veroordeling en straf: 

https://www.lavanguardia.com/politica/20201005/483865142014/justicia-anula-manifiesto-sentencia-proces-universitat-barcelona.html

https://www.elmundo.es/espana/2020/10/05/5f7a0385fc6c832b068bf6ea.html

https://elpais.com/espana/catalunya/2020-10-05/condenada-la-univer…ad-de-barcelona-por-su-manifiesto-de-rechazo-al-fallo-del-1-o.html

Catalaanse openbare universiteiten mogen geen eigen mening verkondigen over mensenrechten

door

Catalaanse openbare universiteiten mogen geen eigen mening verkondigen over mensenrechten

De topbestuurders (rectors) van de Catalaanse openbare universiteiten hebben herhaaldelijk bezwaar gemaakt tegen de inzet van het strafrecht in het politieke conflict over de zelfbeschikking van Catalonië. Op 24 maart 2018 verklaarden de bestuurders van de openbare Universiteiten van Catalonië gezamelijk diep ongerust te zijn over de hechtenis van meerdere bestuurders en politici met de stelling dat een politiek conflict via dialoog moet worden opgelost en niet door strafrechtelijke vervolging. Dit was een directe reactie op de indertijd nog preventieve hechtenis van de leiders van de twee grote burgerbewegingen Omnium Cultural en Assemblea Nacional Catalana, de voorzitter van het Catalaanse Parlement en de Catalaanse ministers en partijvoorzitters voor zover die niet waren uitgeweken naar België, Schotland en Zwitserland. 

     Na de daadwerkelijke veroordeling van de gevangenen tot draconische straffen, tot in vele gevallen 13 jaar cel, voor “seditie” (middeleeuwse opruïng), “rebellie” (in dit geval zonder aantoonbaar geweld of oproep daartoe), misbruik van publieke middelen (verondersteld) en bestuurlijke ongehoorzaamheid hebben de rectores van de Catalaanse openbare universiteiten hetzelfde pleit voor dialoog in plaats van strafrechtelijke vervolging nog eens met klem herhaald. 

     Ik geef hier mijn vertaling van die verklaring weer (zie de eindnoot voor de verwijzing naar het origineel.) 

Verklaring van de hoogste bestuurders van de Catalaanse Vereniging van Openbare Universiteiten [Asociación Catalana de Universidades Públicas] inzake de veroordeling van de leiders van de onafhankelijkheidsbeweging

(Comunicat de les rectores i els rectors de l’ACUP davant la sentència als líders independentistes”) d.d. 14 october 2019

“Wij zijn de [bestuurders van de] Catalaanse openbare universiteiten, instellingen die de vaste overtuiging delen dat het recht op vrijheid van meningsuiting en het recht van de confrontatie van ideeën moet worden verdedigd. Vanuit dit uitgangspunt, en gelet op de uitzonderlijke politieke situatie die we in Catalonië doormaken, willen we het publiek duidelijk maken wat ons standpunt is.

     Op 24 maart 2018 gaven wij, de topfunctionarissen van Catalaanse openbare universiteiten, reeds een verklaring af waarin we onze diepe ongerustheid uitten over de gevangenneming van verschillende Catalaanse politieke leiders en bestuurders en verklaarden we dat het een vergissing was [“un error”] om deze mensen de vrijheid te ontnemen en dat er andere manieren waren om met de situatie in Catalonië om te gaan. [zie noot.]

     Vandaag, 14 oktober 2019, hebben we kennis genomen van de uitspraak van het [Spaanse] Hooggerechtshof en willen we onze verontwaardiging over de situatie in Catalonië opnieuw uiten, zoals we dat op voornoemde dag ook reeds hadden gedaan, evenals onze bezorgdheid over de persoonlijke omstandigheden waarin de mensen, die door de gerechtelijke uitspraak zijn getroffen, thans verkeren.

      Zoals we bij andere gelegenheden hebben gezegd, zetten de [betrokken] universiteiten zich te allen tijde in voor dialoog als de geijkte manier om conflicten op te lossen; een dialoog die gekenmerkt wordt door de cultuur van vrede en die gekant is tegen het gebruik van elke vorm van geweld. Het bevorderen van de dialoog is een kenmerkende eigenschap van een universiteit, en de geschiedenis leert ons dat dit de beste manier is om politieke en sociale conflicten op te lossen.

      Onze universiteiten zijn gemeenschappen van mensen met een grote ideologische diversiteit, waar alle ideeën en uitingen een plaats hebben, hetgeen betekent dat er ook verschillende beoordelingen van de huidige situatie worden gegenereerd. We merken echter nogmaals op dat politieke problemen uit het verleden, het heden en de toekomst politiek moeten worden opgelost en niet systematisch in de rechtbank moeten eindigen. [“Constatem, però, novament, la necessitat que els problemes polítics passats, presents i futurs es resolguin per la via política i no acabin de manera sistemàtica en la via judicial.”]

       Vanuit die opvatting, roepen we alle politieke actoren op met hernieuwde inspanning zo snel mogelijk een oplossing te vinden voor het politieke conflict waarin we terecht zijn gekomen, en wel een oplossing die door een grote meerderheid van de Catalaanse burgers kan worden aangenomen. Slechts door te luisteren naar de ander, uit respect voor ieders recht om de eigen ideeën te verdedigen, op steeds een democratische en vreedzame manier, kunnen we een uitweg vinden uit een conflict dat we op geen enkele manier dusdanig chronisch mogen laten worden dat daardoor onomkeerbare sociale breuken zouden ontstaan.

     Ten slotte willen we de mensen die door de veroordeling tot straf zijn getroffen, van wie sommigen aan onze universiteiten verbonden zijn of zijn geweest, onze solidariteit laten voelen in deze moeilijke tijden voor henzelf en voor hun families en vrienden.

     Barcelona, ​​Girona, Lleida, Tarragona, 14 oktober 2019″

Klaarblijkelijk rieken deze woorden zelf al naar seditie zoniet rebellie in de neuzen van de Spaanse nationalisten. Talloze stafleden en (oud-)studenten van de Catalaanse openbare universiteiten die, zoals de instellingen zeggen dat zo goed te kunnen waarderen, een overtuiging hebben die niet strookt met die van de eigen bestuurders hebben bezwaar gemaakt tegen de verklaring. Ze hebben zich in october 2018 georganiseerd in een collectief dat zich “Universitaris per la Convivència” noemt, “universitair personeel voor de samenleving”, waarbij onmiddellijk zij opgemerkt dat “convivència” nadrukkelijk géén neutraal concept is.  Het duidt op de centraal geleide samenleving volgens de gemeenschappelijke stijl van het eenvormige, eenduidige en ondeelbare Spanje, waarbij de maatstaf wordt bepaald, als vanouds, door het dominante machtscentrum in Madrid. (Voor de beladen term van “Convivència”, zie nu vooral het meersterlijke boek van Christiane Stallaert, Het verdriet van Spanje. Een natie op zoek naar zichzelf. Uitgeverij Vrijdag: Antwerpen 2020.)

“Convivència” betekent voor Catalonië het voegen naar de beschikking van het Castilliaanse centrum: Madrid. Dat druist daarmee direct in tegen het recht op zelfbeschikking van Catalonia. Dat recht is erkend door internationaal recht met verdragen die integraal deel uitmaken van de Spaanse grondwettelijke orde. Het beginsel van de autonomie is voor de verschillende autonome gebieden verder expliciet door de Spaanse grondwet van 1978 gegarandeerd. Maar in de uitwerking van dit beginsel slaagt de Spaanse staat erin juist een algemene geldigheid van de eigen norm door te drukken: wat in de ene regio wordt beschikt, moet, terwille van de rechtsgelijkheid in heel Spanje,  ook voor alle andere regio’s gaan gelden. Door deze harmonisatie is het Statuut van autonomie van Catalonië tot Spaanse normen teruggeboetseerd met de talloze ingrijpende wijzigingen die zijn opgelegd door het grondwettelijk hof van Spanje. Dat hof keurt ook voortdurend de wetten van de autonome regio af met een dusdanig resultaat dat er van interne zelfbeschikking geen sprake (meer of nog) is. De enige aanvaardbare stijl van “convivència” wordt aldus door de Spaanse staat gedicteerd. 

      Het collectief dat zich heeft verenigd als “Universitaris per la Convivència” heeft de topbestuurders van de Catalaanse openbare universiteiten vrijwel onmiddellijk na de publicatie van het manifest van 14 october 2019 aangeklaagd onder het motto “Laten we de neutraliteit van onze universiteiten in Catalonië verdedigen” [“Defendemos la neutralidad de las instituciones universitarias en Cataluña”]. Vanzelfsprekend hadden ze de Spaanse publieke opinie mee: “Catalaanse universiteiten hebben zich laten meeslepen door de druk van pro-onafhankelijke studenten”, stelde Jessica Mouzo Quintáns in de nationalistische krant El País in 31 october 2019, “en ze hebben partij gekozen voor het procés“, waarbij het woord procés verwijst naar de ontwikkelingen van de afgelopen jaren die verband houden met het streven naar Catalaanse onafhankelijkheid (https://elpais.com/ccaa/2019/10/30/catalunya/1572467060_860129.html). 

     Terwijl de “rectores” van de Catalaanse openbare universiteiten menen juist in lijn met de universele rechten van de mens op te komen voor de vrijheid van de meningsuiting van de Catalaanse opinieleiders en politici die strafrechtelijk zijn vervolgd, beweren de “convivència” aanhangers (dus de Spaanse nationalisten) dat de universiteiten gepolitiseerd zijn geraakt door deze oproep tot dialoog in plaats van “wetstrijd”–– al zouden ze zelf wellicht liever de term “rule of law” prefereren boven die van “lawfare”. De vier docenten plus één student die door het collectief van 800 als klagers ten tonele zijn gekomen maakten bij het Spaanse Hooggerechtshof bezwaar tegen het feit dat zij gedwongen werden te sorteren onder een bestuur dat een eigen politieke standpunt innam. Daarmee zou, volgens een merkwaardige kronkelgedachte, hun eigen recht op de vrije meningsuiting door het universiteitsbestuur zijn beknot. “We hebben te doen met een ernstig probleem van de ongeoorloofde toeëigening van de universitaire gemeenschap”, stelde een prominente klager (Isabel Fernández). “Een universiteitsbestuur heeft geen recht op vrije meningsuiting. Dat is een persoonsgebonden recht.” (https://elpais.com/ccaa/2019/10/30/catalunya/1572424750_923460.html).

   Het hooggerechtshof heeft nu op 5 october 2020 geoordeeld dat –– verrassing, verrassing –– de klagers gelijk hadden en dat het universiteitsbestuur niet neutraal was gebleven. “De plicht tot neutraliteit houdt in dat de universiteit niet als haar eigen een bepaalde politieke positie kan innemen,” oordeelde het hof, “en al helemaal niet wanneer die positie duidelijk in strijd is met de waarden en principes van het huidige rechtssysteem”. De rechter lichtte verder toe dat een openbare instelling, vooral eentje waarvan de functie niet precies die van politieke vertegenwoordiging is, zich niet kan beroepen op de vrijheid van meningsuiting omdat dat recht een individueel recht is dat openbare instellingen missen. Tenslotte wijst de rechter op het probleem dat de verdediging van politieke handelingen die door het Spaanse strafrecht reeds zijn vervolgd en ongrondwettelijk zijn verklaard (“declarados en su mayoría inconstitucionales y perseguidos por la jurisdicción penal”) niet slechts straffeloos is (“impugnables”) maar dat die verdediging ook de aan de universiteit toevertrouwde ontwikkeling van de studenten en de stafleden verstoort (https://elpais.com/espana/catalunya/2020-10-05/condenada-la-universidad-de-barcelona-por-su-manifiesto-de-rechazo-al-fallo-del-1-o.html). Zodra dus het universiteitsbestuur opkomt voor mensenrechten, gaat de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek kennelijk hard achteruit. 

     De bestuurders van de openbare universiteiten van Catalonië zijn nu gesommeerd hun verklaringen in te trekken, ze van de websites weg te halen en rectificaties te plaatsen. En ze moeten de kosten van de rechtzaak vergoeden.  

De bestuurders van de openbare universiteiten meenden op te komen voor universele waarden. Volgens het ene kamp heeft Spanje “politieke gevangenen” gemaakt door het strafrecht in te zetten als instrument tegen de onafhankelijkheidsbeweging. Volgens het andere kamp zou de Spaanse staat slechts de grondwettelijke orde hebben beschermd tegen de politieke krachten die de eenheid van Spanje bedreigen. Ieders oordeel over deze zaak hangt dus af van de vraag of Spanje terecht de Catalanisten strafrechtelijk heeft vervolgd. De aanklacht, tegen de Spaanse Staat, dat juridische middelen worden ingezet om politieke doelen te bereiken was volgens mij volkomen terecht (zie noot). Het internationaal recht overtroeft het nationaal recht in die landen waar de internationale verdragen terzake zijn verankerd in de geigen grondwettelijke orde. En dat is in Spanje gewoon het geval. 

     De veroordeling van personen vanwege hun deelname aan de promotie en organisatie van een referendum over zelfbeschikking en afscheiding is ongrondwettelijk. Professor Alfred De Zayas, expert op het gebied van internationaal recht en in het bijzonder inzake het recht op zelfbeschikking, heeft herhaaldelijk betoogd dat Spanje krachtens zijn eigen grondwet immers gebonden is aan het Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten (voor zijn uitspraken, zie de verwijzingen in de eindnoten, bij de video’s). Artikel 1 van dat verdrag stelt heel duidelijk dat álle volkeren het recht hebben op zelfbeschikking. Dezelfde bepaling is ook opgenomen in het eerste artikel van Het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten. Alle staten die het VN Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten hebben ondertekend, hebben de verplichting, niet slechts om zelfbeschikking niet te belemmeren, maar een pro-actieve verplichting om het te faciliteren. Het gaat hier volgens De Zayas  dus om afdwingbaar recht dat vervolgens is geïncorporeerd in het Spaanse rechtssysteem, krachtens artikel 10 paragraaf 2 en artikel 96 van de Spaanse Constitutie. Opkomen voor de schending van het recht van de politici, de bestuurders en de voorzitter van het parlement lijkt me dus hetzelfde als opkomen voor de bescherming van fundamentele mensenrechten.  

Geeft het opkomen voor universele mensenrechten dan blijk van “een politieke kleur”? Wél als je de geldigheid van die mensenrechten als overkoepelend recht niet onderschrijft. En dan glijdt je af naar donkere tijden. Want hadden wij in Nederland niet zelf óók eens een vertegenwoordiger van het universiteitsbestuur dat ten behoeve van de gehele universitaire gemeenschap drastische uitspraken deed ter verdediging van de mensenrechten in strijd met het toentertijd geldende rechtssysteem? Op 26 november 1940 sprak professor R.P. Cleveringa, Decaan van de Juridische Faculteit van de Rijksuniversiteit Leiden zich uit, met beroep op de grondwet, de rechtvaardigheid en het internationaal recht, tegen het ontslag, op last van de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied, van zijn joodse collega, de hoogleraar Prof. mr. E.M. Meijers. Was dat ook te politiek? De toespraak van Cleveringa zou leiden tot de staking van alle universitaire activiteiten en, als indirect gevolg, tot de vorming van het studentenverzet. 

Maar goed, ik denk dat Madrid wel spoedig zal aandringen op personeelswisseling in de Catalaanse universiteitsbesturen.

 

Naschrift d.d. 9 october 2020: Vicent Partal.

Zojuist heb ik ook het redactioneel commentaar dienaangaande van Vicent Partal  op Vilaweb gelezen (en eerder gevonden dankzij een Tweet van Gerber van der Graaf – bedankt). Partal, een vooraanstaand journalist en auteur van het onder andere het boek Nou homenatge a Catalunya (Barcelona 2018), betoogt dat de huidige Spaanse rechter verder is gegaan in de beknotting van de Catalaanse universiteiten dan zelfs de Franquistische rechters ooit hadden gedaan (“això que ha fet aquest jutge no ho havien fet els jutges ni en l’època franquista”). Door een”pseudo-beroep” te doen op de neutraliteit van de openbare ruimte, stelt Partal, heeft de rechter een aanslag gepleegd op de democratie (“Aquest pseudo-concepte de neutralitat de l’espai públic és un atemptat contra la democràcia”). Want, zo vat Partal het probleem prachtig samen:

“Als immers onder “neutraliteit” wordt verstaan dat alleen die symbolen kunnen worden getoond die de autoriteiten gepast achten of goed uitkomen,  dan is dit een ‘democratie’  die alleen de publieke uiting van politieke manifestaties mogelijk maakt die afkomstig zijn van de macht. En een systeem waarin de ideologische stellingen van de macht de gehele openbare ruimte mogen innemen, maar waarin de posities die níet door de macht worden gepromoot thuis in het verborgene moeten worden gehouden en niet in het openbaar mogen worden uitgedrukt, is, zoals iedereen eenvoudigweg weet en begrijpt, géén democratie maar een dictatuur. Punt uit en einde van de discussie.”

(“Perquè si per neutralitat s’entén que només es poden mostrar els símbols que els poders públics consideren propis o convenients, això és una ‘democràcia’ que tan sols permet l’expressió pública de les manifestacions polítiques provinents del poder. I un sistema en què les posicions ideològiques del poder poden ocupar tot l’espai públic però les que no són promogudes pel poder s’han d’amagar a casa i no es poden expressar en públic, com tothom sap i entén fàcilment, no és una democràcia sinó una dictadura. Punt, i final de la discussió.”)

Vicent Partal, “Els jutges ultrafranquistes i l’aberrant esguerro de la ‘neutralitat de l’espai públic’. Un sistema en què les posicions ideològiques que el poder decideix poden ocupar tot l’espai públic però les que no són promogudes pel poder s’han d’amagar a casa i no poden expressar-se en públic no és una democràcia sinó una dictadura”, Vilaweb Editorial, d.d. 5 october 2020.

https://www.vilaweb.cat/noticies/els-jutges-ultrafranquistes-i-laberrant-engendre-de-la-neutralitat-de-lespai-public/

 


Noten met de verwijzing naar bronnen voor zover niet direct in de tekst gegeven.  

Verklaring van de hoogste bestuurders van de openbare Universiteiten van Catalonië d.d. 24 Maart 2018 in het Catalaans, “Comunicat dels rectors i la rectora de les universitats públiques catalanes”, https://www.ub.edu/web/ub/ca/menu_eines/noticies/2018/03/053.html?; in het Spaans: https://www.ub.edu/web/ub/es/menu_eines/noticies/2018/03/053.html?; in het Engels: https://www.ub.edu/web/ub/en/menu_eines/noticies/2018/03/053.html?]

Verklaring van de hoogste bestuurders van de Catalaanse Vereniging van Openbare Universiteiten [Asociación Catalana de Universidades Públicas] inzake de veroordeling van deleiders van de onafhankelijkheidsbeweging

(Comunicat de les rectores i els rectors de l’ACUP davant la sentència als líders independentistes”), d.d. 14 october 2019. Catalaans: https://www.ub.edu/web/ub/ca/menu_eines/noticies/2019/10/029.html; Spaans: https://www.ub.edu/web/ub/es/menu_eines/noticies/2019/10/029.html?

De Cleveringa-rede: https://www.dbnl.org/tekst/clev00326no01_01/clev00326no01_01_0002.php

Voor een verzameling informatieve en opiniërende video’s over de juridische problemen in de Catalaanse kwestie, zie mijn groeiende verzameling op www.catalanen.nl. Speciaal relevant zijn de video’s met de diverse experts in internationaal recht: 

Ben Emmerson, Alfred De Zayas, Alessandro Gamberini

  1. Ben Emmerson. “Catalanisten vervolgd door de Deep State van Spanje. Ben Emmerson over de Catalaanse kwestie” (https://vimeo.com/302676976). Voordracht van Ben Emmerson QC, vooraanstaand specialist in internationaal strafrecht, internationaal en Europees publiek recht en mensenrechten, voormalig VN Speciaal Rapporteur over Terrorismebestrijding en mensenrechten over de schending van de mensenrechten door de Spaanse staat, gehouden op het symposium De Catalaanse kwestie in juridisch perspectief, georganiseerd door de Catalaanse Nationale Assemblée (Assemblea Nacional Catalana) op 9 november 2018 te Den Haag.
  2. “Alfred de Zayas. Interview on The Catalan Question and International Law. An interview with professor Alfred de Zayas.” (https://vimeo.com/303280365). Alfred-Maurice De Zayas, vooraanstaand deskundige op het gebied van mensenrechten en internationaal recht, voormalig onafhankelijk rapporteur aan de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten en de Rechtvaardige Internationale Orde van de Verenigde Naties (OHCHR), voorafgaand aan zijn lezing op het symposium over het zelfbeschikkingsrecht van Catalanen georganiseerd door ANC Nederland te Den Haag op 9 november 2018. (Nederlanddse vertaling van de tekst: http://www.lirb.nl/historia-the-historyliner/alfred-de-zayas-te-beweren-dat-een-referendum-illegaal-zou-zijn-is-absolute-onzin/) 
  3. “Alfred De Zayas. The Catalan Question and International Law. Part Two.” (https://vimeo.com/307304691). Registratie van (a) zijn lezing en (b) zijn antwoord op de vragen uit het publiek. Dat laatste is ook apart uitgemonteerd en van ondertitels voorzien in de volgende video.
  4. “Alfred de Zayas – De oorverdovende stilte rond de Catalaanse kwestie” (https://vimeo.com/307611344). De Catalaanse Kwestie in Juridisch Perspectief. De vertaling is in uitgeschreven vorm te vinden via mijn weblog: http://www.lirb.nl/historia-the-historyliner/de-oorverdovende-stilte-rond-de-catalaanse-kwestie-drie-vragen-aan-alfred-de-zayas/
  5. “Lawfare and the Politicization of the Judiciary. Professor Alfred De Zayas on International Law à la carte.” (https://vimeo.com/426553497). Wet-strijd en de politisering van de rechtspraak /  Lawfare and the Politicization of the Judiciary (Nederlands ondertiteld).
  6. “Alessandro Gamberini. Juridische ontsporing. Van daadstrafrecht tot intentiestrafrecht.” (https://vimeo.com/432498775). Alessandro Gamberini, Italiaans strafrechtadvocaat, over de juridische ontsporing in het Spaanse strafproces tegen het streven naar de Catalaanse zelfbeschikking, over de noodzaak om burgerlijke ongehoorzaamheid te beschermen, met ook referentie naar zijn verdediging van Carola Rackete, de kapitein van Sea Watch 3 die in juni 2019, die Afrikaanse drenkelingen op Lampedusa liet ontschepen in weerwil van het verbod van Minister Salvini. Registratie van zijn bijdrage tot een paneldiscussie, geleid door een prominente Catalaanse journalist, Antoni Bassas (ARA), in de Foreign Friends of Catalonia “Conferència Catalunya al món” gehouden in de Paranimf de la Facultat de Medicina de la Universitat de Barcelona op 10 september 2019..
    .
    Video’s met betrokken Catalanisten (belanghebbend, betrokken maar daardoor niet noodzakelijkerwijs partijdig)
    . 
  7. “Een onafhankelijk Catalonië?” Carles Puigdemont in gesprek met Tim Huiskes en studenten in de grote zaal van het Academiegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen (vimeo.com/327423737). College Tour georganiseerd door de Studium Generale Groningen aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) op 13 februari 2019. De Nederlandse ondertitels zijn uitgeschreven: http://www.lirb.nl/historia-the-historyliner/een-onafhankelijk-catalonie-college-tour-met-carles-puigdemont-studium-generale-groningen-nederlandse-ondertitels/
  8. “Elisenda Paluzie. Interview on the Catalan Question and International Law.” (https://vimeo.com/303891099) An interview with professor Elisenda Paluzie, Expert in International Economics (Yale University, University of Barcelona) and President of the Assemblea Nacional Catalana (ANC).
  9. “Clara Ponsatí – Brief Introduction to the Catalan Question” (https://vimeo.com/329405907). Professor Clara Ponsatí delivering a lecture on the Catalan Question at the John Stuart Mill College to PPE students of the Free University in Amsterdam (Vrije Universiteit) on March 6th, 2019. This is her introduction to the Q&A session with PPE students (see below).
  10. “Clara Ponsatí – Q&A with PPE students on the Catalan Question” (https://vimeo.com/331461044). Second video of the PPE Encounter with Professor Clara Ponsatí  at the John Stuart Mill College at the Free University in Amsterdam (Vrije Universiteit) on March 6th, 2019. This second video is the Q&A session with the Philosophy, Politics and Economics students.
  11. “Lluís Puig i Gordi: ‘Dit is geen rechtszaak, dit is een klucht!'” (https://vimeo.com/333121818). Interview met Lluís Puig i Gordi, uitgeweken regiominister voor cultuur in de regering van Carles Puigdemont, vlak voor aanvang van het strafproces in het Spaanse Hooggerechtshof te Madrid tegen de leiders van de onafhankelijkheidsbeweging en de voormalige bewindslieden van de Catalaanse regering onder leiding van president Carles Puigdemont. Ter gelegenheid van een manifestatie voor het gebouw van de Europese Commissie op 12 februari 2019. 
  12. “Jordi Pesarrodona: Demòcrata acusat falsament de delicte d’odi” (https://vimeo.com/459859889). Entrevista amb Jordi Pesarrodona, Comediant / Pallasso i també, en 2017, regidor d’ERC de Sant a Joan de Vilatorrada, el 18 de setembre de 2019; i al Simposi “Human Rights à la Carte”, La Haia, Països Baixos, el 19 de octubre de 2019. Amb una  contribució de Albert Pié Lacueva, Degà del Il·lustre Col·legi d’Advocats de Manresa, el 17 de setembre de 2019.
    .
    .
    Voor de verdere verdieping in de achtergronden van de Catalaanse kwestie: 
  1. “Les fosses comunes de la Guerra Civil i la dictadura Franquista.” (https://vimeo.com/368795769). Reflexions de Joan Sebarroja, defensor dels dret humans, al costat de la Fossa del Camí de Les Torres, Sant Joan de Vilatorrada, prop de Lledoners, el 17 de setembre de 2019. Encara sense subtítols en Neerlandès. 
  2. “The MEP speeches on the exclusion of 3 MEPs from taking their seats in the European Parliament.” (https://vimeo.com/347285888). Four Members of the European Parliament delivered a speech on the exclusion of 3 MEPs from taking their seats in the European Parliament. Marisa Matias (Portugal), Matt Carthy (Ireland), Ivo Vajgl (Slovenia) and Gérard Onesta (France). Strasbourg, July 2nd, 2019. Languages spoken in this video: Catalan, Castilian, English and French.The video also serves as a souvenir from that remarkable event of some 10.000 peaceful protesters next to the European Parliament Buildings.  For which you might also want to watch: 
  3. “Omplim Estrasburg” –– “Let’s fill the City of Strasbourg” (English subtitles)(https://vimeo.com/346392958). “European Parliament: Whatever happened to my vote?”Over 10.000 EU citizens gathered outside the European Parliament on the 2nd of July, protesting that three Catalan MEPs, who were elected in May, have been prevented from taking their seats by the Spanish authorities in collusion with Antonio Tajani. 
  4. “Omplim Den Haag I (Preview to the “Human rights à la carte” Symposium)” (https://vimeo.com/364651443). Algemene introductie tot het probleem, gebruikt als opening van een symposium in Den Haag over de Catalaanse kwestie in het perspectief van “internationaal recht à la carte”. 
  5. “Omplim Den Haag II. Entrega Petició (Aanbieding petitie)” (https://vimeo.com/365847549). Aanbieding petitie catalaansegevangenen.petities door initiatiefneemster Laura Prat Bertrams, Den Haag, 8 october 2019.
  6. “Het Catalaans. Een middelgrote Europese taal. Interview van Eva Daussà met Professor F. Xavier Vila i Moreno” (https://vimeo.com/431749631). Interview van Eva J. Daussà (Universiteit van Groningen) met Francesc Xavier Vila i Moreno (Hoogleraar Catalaanse Sociolinguistiek en Catalaanse Taalkunde, Directeur van de afdeling Catalaanse Taal en Literatuur en Algemene Taalwetenschap van de Universiteit van Barcelona). Barcelona 13 September 2019.
     
    Voor de sfeer tenslotte: 
  7. “Diada 2019 – Record videogràfic de la Diada Nacional de Catalunya del 2019” (https://vimeo.com/456590137). Record videogràfic de la Diada Nacional de Catalunya del 2019 (que s’ofereix per amics holandesos de la República Catalana com a consol en temps de quarantena).

Zwijgen is toestemmen –– “de autoritaire verleiding”

door
De PvdA nodigt ons allemaal uit voor een symposium over de actuele bedreigingen van de democratie (“Democratie tussen hoop en vrees: de autoritaire verleiding” op 31 januari 2020). Ik ben benieuwd of de deelnemers verder zullen kijken dan de lengte van de Pinocchio-neus van menigeen. Kleine kans. Want noch in het filmpje van de online uitnodiging noch in de maar liefst 480 (!) commentaren van Facebook bezoekers (tot nu toe) komt enige verwijzing naar de afbraak van de democratie (of liever gezegd de “democratische etalage) in Spanje voor. Daar zitten politici in de gevangenis vanwege voornemens en uitspraken die gebaseerd waren op een democratisch mandaat; leiders van burgerorganisaties zitten in de cel omdat ze groot gevolg hebben weten te winnen voor hun idealen; de voorzitter van het parlement zit in de lik omdat ze het bestaan heeft in het regio-parlement de onafhankelijkheid van Catalonië bespreekbaar te maken; talloze burgers die zich op de sociale media hebben uitgelaten over de Catalaanse kwestie zijn maandenlang vastgezet geweest zonder bewijs van strafbaar handelen; eenmaal is de hele regio-regering van Puigdemont afgezet en nu deze week is de president Torra hetzelfde lot beschoren; hij is op last van de Spaanse kiesraad van zijn functie beroofd,  want van zijn politieke rechten voor een termijn van 18 maanden (ongeacht het feit dat er nog een beroepsprocedure loopt), omdat hij het spandoek “vrijheid voor de politieke gevangenen” in verkiezingstijd weigerde weg te halen van het eigen regeringsgebouw. In die kiesraad zitten voornamelijk dezelfde leden van de rechtbank die de politici juist in de gevangenis hebben laten zitten.
De rechtspraak in Spanje is  volkomen gepolitiseerd en andersom wordt politiek bedreven via de rechters. De diepe Staat van Spanje is dan ook nooit volledig van het Franquisme gezuiverd geraakt in de gebrekkige “Transitie” die geleid heeft tot een evenzo gebrekkige grondwet. Enige belofte tot verdere uitwerking is gebroken (zoals met de afbraak van het Catalaanse Statuut van Autonomie vanaf circa 2010). “Something’s rotten in the state of Spain”. Historisch gezien vormt een totalitaire staat zich sluipenderwijs in de diepe staat, bij de bureaucratie en bij de elite van de onzichtbare poppenspelers, en ze blijft verborgen –– afgeschermd –– tot de gemanipuleerde “vox populi” ondubbelzinnig genoeg om actie vraagt, meestal in de vorm van een “Sterke Man”.  De geschiedenis herhaalt zich niet. Maar patronen vormen zich wel. Indien gekend zouden die ons moeten kunnen wapenen voor soortgelijk verval. Maar de meeste mensen blijven liever op de oppervlakte, tot groot genoegen van de politieke elite die het verborgene graag verborgen willen laten. Dat kan in Nederland ook gebeuren juist ook door het onvoorstelbaar falen van de pers. 
En dus maakt men zich in Nederland druk over de gemakkelijke pispaaltjes Orban, Erdogan, Trump, Duda of wie ook maar de regering van Polen aanvoert. Geen echte muziek maar de Top40. En daarom kan het gebeuren dat er in zo’n oeverloze discussie op Facebook over het thema “Democratie tussen hoop en vrees” geen enkele melding is van de Spaanse troebelen van onze tijd. Zó belabberd is het gesteld met de kennis van de politieke en maatschappelijke werkelijkheden waar de burgers van de natiestaat Spanje mee te kampen hebben.

Geen wonder dat de uitspraken van de rechters van diverse colleges van de VN en de EU zonder gevolg blijven. Spanje krijgt keer op keer een tik op de vingers. De ene keer is een uitspraak adviserend, zoals die van de VN Werkgroep Willekeurige Opsluiting, en de andere keer is het bindend recht (ius cogens), zoals in het geval van het Europees Hof van Justitie. En er waren sowieso al internationale verdragen die zulke elementaire mensenrechten moeten garanderen zoals dat op Zelfbeschikking. Maar al dat juridisch geneuzel boeit Spanje niet –– tenzij ze het recht zelf kunnen aanwenden voor politieke doeleinden –– omdat er geen mechanisme bestaat om het internationaal recht af te dwingen anders dan die van de politieke wil. Feitelijk is er geen sanctie totdat er politiek besloten wordt, door de EU lidstaten bijvoorbeeld, die uiteraard de natuurlijke bondgenoten zijn van de collega-natiestaat, tot het instellen van een artikel 7 procedure, bijvoorbeeld, of een boete of zelfs maar een vermanende uitspraak van den een of andere politieke topfiguur. Een knap lid van het Europees parlement die het aandurft om zich –– zeker nu de Scottish National Party ook ongewild is uitgetreden –– te isoleren door een klacht te berde te brengen over Spanje, ter bevordering van mensenrechten zoals dat op zelfbeschikking, waar de Realpolitik echt niet op zit te wachten. Dat was niet afgesproken! Einde carriere.

Tussendoor wijs ik iedereen op de mogelijkheid om (nog steeds) de petitie van Laura Prat Bertrams te ondertekenen: “Catalaanse politieke gevangenen vrij”

Het wordt tijd dat de Catalanen stoppen alleen maar te klagen in de veronderstelling dat ze anderen deelgenoot kunnen maken van hun verontwaardiging. Want die boodschap komt niet over. Oók niet na een stortvloed van onthullingen van de afgelopen twee jaar. De Catalaanse Troebelen laten de “geëngageerde” Nederlanders immers zo goed als koud. Het is alsof Spanje te ver van hun bed ligt; dat wil zeggen, van hun bedje thuis –– want velen slapen regelmatig ook in een vacantiebedje aan “de costa”. En de PvdA zal zelf natuurlijk niet snel willen beginnen over de gevaren van het Spaanse nationalisme omdat de collega socialisten van de PSOE daar nu aan het roer staan. Vergeet niet: zwijgen is toestemmen.
 
Uit de opvallende stilte over de misstanden die in Spanje de idealen én realiteiten van de democratische rechtstaat bedreigen, blijkt dat in Nederland vooral onwetendheid en onverschilligheid regeren. En de resulterende onbenulligheid zal men juist moeten vrezen. Want daaraan gaat de democratie uiteindelijk ten onder. Niet alleen in Spanje maar ook in Nederland en in de EU (als daar ooit überhaupt sprake is geweest van een democratisch gehalte).
Video’s
Voor mijn overzichtsvideo met enkele centrale thema’s van de Catalaanse kwestie, zie de video over “Human Rights à la carte“. Of bekijk de introductie gegeven door één van de vervolgde politici zelf in de video met Clara Ponsatí. Voor een andere betrokken politicus die zich beklaagde over de gepolitiseerde rechtspraak voor het gebouw van de Europese Commissie in Brussel, zie de video met Lluis Puig. We hebben ook een video met Carles Puigdemont gemaakt.  Voor het probleem vanuit het perspectief van een van de twee grote burgerbewegingen, zie het interview met Elisenda Paluzie. Voor de waarschuwende woorden van enkele leden van het Europees Parlement aan hun onverschillige of nog ongeïnformeerde collega’s, zie de video met toespraken gedaan buiten het Europees Parlementsgebouw in Straatsburg. Voor het recht op zelfbeschikking, zie een van onze video’s met Alfred de Zayas (en ook deze). De Zayas gaat ook nog apart in op de factoren van de Realpolitik in deze video over de samenzwering van stilte. Voor een gezaghebbende mening over het voortbestaan van het Franquisme in de Diepe Staat van Spanje, zie de video met Ben Emmerson. Alle video’s zijn, indien apart bekeken via Vimeo, voorzien van dateringen, toeschrijvingen en toelichtingen. Alle video’s over de “Catalaanse Kwestie” staan bijeen in op mijn website catalanen.nl.

Salvini’s woningoverval

door

Een paar dagen geleden deelde ik deze foto van een Italiaans balkonnetje “Citofono Rotto!” zonder de directe toelichting erbij te geven. Het balkonnetje draagt echter meer betekenis dan mijn bijschriftje deed vermoeden. Het gaat hier niet om zomaar een praktische mededeling, zoals mijn grapje wilde, maar het is een smalend antwoord op een bij veel kiezers verkeerd gevallen verkiezingsstunt. De “citofono” (intercom) is de sleutel.

Ter gelegenheid van de regionale verkiezingen in twee Italiaanse regio’s (Emilia Romagna en Calabria) heeft de extreem-rechtse politicus Matteo Salvini (van de Lega) campagne gevoerd in de stad Bologna. Hij wilde duidelijk het signaal geven dat hij de ware “crime fighter” zou zijn, de man-van-lik-op-stuk, de soliede beschermheer van “het eigen volk” van Noord-Italië (zie noot over de statuten van de Lega van december 2019). Het is 21 januari 2020. De gewezen minister van binnenlandse zaken belde op camera aan bij een Italiaans gezin met Tunesische achtergrond om de bewoners te vragen of daar inderdaad de drugsdealer woonde die in de buurt overlast berokkent. Er staat een drom aan mensen voor de deur. “Dus dit is de bel van de drugsdealer?”, vraagt hij aan zijn tipgever. [Schnitt.] Dan zegt hij ten behoeve van het publiek: “De omwonenden zeggen dus dat deze gast die op de eerste verdieping woont een drugsdealer is”. En dan, tussen twee schnitts in, “Goedenavond!” met als antwoord “Ja?”. Salvini praat in de intercom: “Ze hebben ons verteld dat een gedeelte van de drugs in deze buurt van u vandaan komen” [Schnitt] Klik. “Ze hebben opgehangen, hahaha”. En dan weer tegen de tipgever: “Dit is ‘em toch? Hij is Tunesiër?” [Schnitt] Salvini weer in de intercom: “Goeiedag, goedemiddag, ik zou graag bij u binnen willen komen”. Een vrouwenstem antwoordt: “Om wat te doen? Wie bent u?” Salvini: “Nou, ik wil graag de goede naam van uw familie rehabiliteren want er zijn mensen die zeggen dat u en uw zoon drugs verhandelen!” [Schnitt] Antwoord [in tweede video, zie verwijzing]: “Hier is helemaal niemand.” Salvini: “En sorry maar wie bent u dan?”Antwoord: “Er is hier niemand.” Salvini: “Hoezo er is niemand, sta ik hier met een spook te praten of zo, sorry hoor”. Antwoord: “Ja.” Salvini: “Oké dan. En wie bent u. Bent u de vader of de zoon?” Antwoord: “papa is aan het werk.” Salvini: Juist, de vader is aan het werk dus u bent de zoon?” – “Nee.” Salvini: “Maar wie bent u dan? Wie bent u?” –– “Ik woon op de vijfde verdieping”. Lachend, tegen de tipgever: “ze heeft opnieuw opgehangen, haha!”
(https://www.youtube.com/watch?v=_cMYatNZF1U;
voor de andere montage waarvan ik een ontbrekende stuk vanaf “a fare che cosa? Chi sei?” heb weergegeven, zie https://www.youtube.com/watch?v=3Zo_EM6b4gg)

Het is een scene die in verschillende brokkelige montages op het internet nu circuleert maar hoe de reconstructie ook uitpakt, de strekking én de stemming van Salvini’s woningoverval is duidelijk genoeg.

Deze “name-and-shame” campagnestunt heeft begrijpelijkerwijs veel losgemaakt. De 17 jarige jongen die publiekelijk aan de schandpaal is genageld stelt dat de hele buurt hem nu als drugsdealer beschouwt terwijl hij tot dusver bekend stond als toffe peer. Zijn vader zou hevig ontdaan zijn geweest. De 17-jarige stelt onschuldig te zijn en heeft gezegd van plan te zijn de tipgever aan te klagen. Inmiddels heeft ook de ambassadeur van Tunesië, Moez Sinaoui, met klem bezwaar gemaakt tegen deze opzichtige “profilering” van “de Tunesiër” (met, let op, Italiaans burgerschap). Een hele gemeenschap is volgens hem door deze actie gestigmatiseerd. (https://www.politico.eu/…/matteo-salvini-to-tunisian-teen-…/). Er zijn ook juristen die stellen dat de opname en uitzending, ongevraagd, van een stem aan de intercom een schending zou zijn, van privacy, huisvrede en “portretrecht” (bijv. Angelo Greco – https://www.youtube.com/watch?v=cjD14lF9nIs).

Salvini zelf heeft verklaard er geen moeite mee te hebben. Drugshandel is gewoon superslecht en als de jongen onschuldig is –– verklaarde hij – dan heeft hij Salvini’s verontschuldigingen. Verder vertrouwt hij gewoon op het oordeel van de politie. Bovendien heeft hij hij niet alleen op aanwijzing van die ene mevrouw aangebeld. Ook andere omwonenden wisten het zeker. De tipgever (een buurvrouw) was tot dusver het enige slachtoffer volgens Salvini want onbekenden hebben sindsdien haar auto beschadigd. Toch heeft de affaire vast ook negatief uitgepakt voor Salvini: zijn partij(coalitie) heeft de regionale verkiezingen in Emilia Romagna in ieder geval verloren. (https://www.fanpage.it/…/salvini-al-citofono-laccusa-del-…/_).

Voor Roberto Saviano, gezaghebbend kenner van de georganiseerde misdaad en de schrijver van “Gomorra”, betoont Salvini zich hier als de geweldenaar die het voorbeeld geeft dat iedereen best voor eigen rechter mag spelen zodra er verdachtmakingen of geruchten zijn. Zeker wanneer het immigranten betreft. Daarbij volgt hij het voorbeeld van Fini, indertijd de leider van de neofascistische partij Movimento Sociale Italiano, die in 2008, uiteraard ook op camera, zomaar aan mensen. uiteraard ook immigranten, vroeg om hun verblijfsvergunning aan hem te tonen. Salvini doet stoer, draagt graag een politiejasje, maar heeft volgens Saviano als minister helemaal niks ondernomen tegen de kapitalistische drugscriminaliteit. Maar Salvini’s optreden aan de intercom is volgens Saviano een onherroepelijk kantelpunt voor de Italiaanse democratie, de aftrap van een eindeloos theater van verwerpelijke propaganda waarin de democratie haar garanties verliest. (“questo è un punto di non ritorno per la nostra democrazia. Su quella citofonata si faranno molti ragionamenti in futuro, molte analisi partiranno da quel momento, il momento in cui la democrazia italiana inizia a perdere le sue garanzie. E tutto è un infinito e squallido teatro di propaganda” / “La citofonata di Salvini è un attacco alla democrazia, niente sarà più come prima” : https://www.youtube.com/watch?v=Qw48d0c3pVk).

Noot. Volgens de meest recente statuten is Salvini’s Lega nog steeds de Lega Nord die streeft naar de onafhankelijkheid van Noord Italië (in ieder geval de Po vlakte en de Veneto) (https://www.leganord.org/phocadownload/ilmovimento/statuto/LN_Statuto_2019.pdf). Wat toch de verkiezingsuitslag van de regio Calabrië in het zuiden gisteren toch breemd doet overkomen: de Lega maakt deel uit van de coalitie (met o.a. Forza Italia) die met 55% van de stemmen heeft gewonnen (https://www.open.online/2020/01/27/risultati-regionali-2020-in-calabria-in-diretta-live/ –– de uitslag daar op die website leest ook “Lega” om dat opmerkelijke punt duidelijk te maken).