Catalaanse openbare universiteiten mogen geen eigen mening verkondigen over mensenrechten

De topbestuurders (rectors) van de Catalaanse openbare universiteiten hebben herhaaldelijk bezwaar gemaakt tegen de inzet van het strafrecht in het politieke conflict over de zelfbeschikking van Catalonië. Op 24 maart 2018 verklaarden de bestuurders van de openbare Universiteiten van Catalonië gezamelijk diep ongerust te zijn over de hechtenis van meerdere bestuurders en politici met de stelling dat een politiek conflict via dialoog moet worden opgelost en niet door strafrechtelijke vervolging. Dit was een directe reactie op de indertijd nog preventieve hechtenis van de leiders van de twee grote burgerbewegingen Omnium Cultural en Assemblea Nacional Catalana, de voorzitter van het Catalaanse Parlement en de Catalaanse ministers en partijvoorzitters voor zover die niet waren uitgeweken naar België, Schotland en Zwitserland. 

     Na de daadwerkelijke veroordeling van de gevangenen tot draconische straffen, tot in vele gevallen 13 jaar cel, voor “seditie” (middeleeuwse opruïng), “rebellie” (in dit geval zonder aantoonbaar geweld of oproep daartoe), misbruik van publieke middelen (verondersteld) en bestuurlijke ongehoorzaamheid hebben de rectores van de Catalaanse openbare universiteiten hetzelfde pleit voor dialoog in plaats van strafrechtelijke vervolging nog eens met klem herhaald. 

     Ik geef hier mijn vertaling van die verklaring weer (zie de eindnoot voor de verwijzing naar het origineel.) 

Verklaring van de hoogste bestuurders van de Catalaanse Vereniging van Openbare Universiteiten [Asociación Catalana de Universidades Públicas] inzake de veroordeling van de leiders van de onafhankelijkheidsbeweging

(Comunicat de les rectores i els rectors de l’ACUP davant la sentència als líders independentistes”) d.d. 14 october 2019

“Wij zijn de [bestuurders van de] Catalaanse openbare universiteiten, instellingen die de vaste overtuiging delen dat het recht op vrijheid van meningsuiting en het recht van de confrontatie van ideeën moet worden verdedigd. Vanuit dit uitgangspunt, en gelet op de uitzonderlijke politieke situatie die we in Catalonië doormaken, willen we het publiek duidelijk maken wat ons standpunt is.

     Op 24 maart 2018 gaven wij, de topfunctionarissen van Catalaanse openbare universiteiten, reeds een verklaring af waarin we onze diepe ongerustheid uitten over de gevangenneming van verschillende Catalaanse politieke leiders en bestuurders en verklaarden we dat het een vergissing was [“un error”] om deze mensen de vrijheid te ontnemen en dat er andere manieren waren om met de situatie in Catalonië om te gaan. [zie noot.]

     Vandaag, 14 oktober 2019, hebben we kennis genomen van de uitspraak van het [Spaanse] Hooggerechtshof en willen we onze verontwaardiging over de situatie in Catalonië opnieuw uiten, zoals we dat op voornoemde dag ook reeds hadden gedaan, evenals onze bezorgdheid over de persoonlijke omstandigheden waarin de mensen, die door de gerechtelijke uitspraak zijn getroffen, thans verkeren.

      Zoals we bij andere gelegenheden hebben gezegd, zetten de [betrokken] universiteiten zich te allen tijde in voor dialoog als de geijkte manier om conflicten op te lossen; een dialoog die gekenmerkt wordt door de cultuur van vrede en die gekant is tegen het gebruik van elke vorm van geweld. Het bevorderen van de dialoog is een kenmerkende eigenschap van een universiteit, en de geschiedenis leert ons dat dit de beste manier is om politieke en sociale conflicten op te lossen.

      Onze universiteiten zijn gemeenschappen van mensen met een grote ideologische diversiteit, waar alle ideeën en uitingen een plaats hebben, hetgeen betekent dat er ook verschillende beoordelingen van de huidige situatie worden gegenereerd. We merken echter nogmaals op dat politieke problemen uit het verleden, het heden en de toekomst politiek moeten worden opgelost en niet systematisch in de rechtbank moeten eindigen. [“Constatem, però, novament, la necessitat que els problemes polítics passats, presents i futurs es resolguin per la via política i no acabin de manera sistemàtica en la via judicial.”]

       Vanuit die opvatting, roepen we alle politieke actoren op met hernieuwde inspanning zo snel mogelijk een oplossing te vinden voor het politieke conflict waarin we terecht zijn gekomen, en wel een oplossing die door een grote meerderheid van de Catalaanse burgers kan worden aangenomen. Slechts door te luisteren naar de ander, uit respect voor ieders recht om de eigen ideeën te verdedigen, op steeds een democratische en vreedzame manier, kunnen we een uitweg vinden uit een conflict dat we op geen enkele manier dusdanig chronisch mogen laten worden dat daardoor onomkeerbare sociale breuken zouden ontstaan.

     Ten slotte willen we de mensen die door de veroordeling tot straf zijn getroffen, van wie sommigen aan onze universiteiten verbonden zijn of zijn geweest, onze solidariteit laten voelen in deze moeilijke tijden voor henzelf en voor hun families en vrienden.

     Barcelona, ​​Girona, Lleida, Tarragona, 14 oktober 2019″

Klaarblijkelijk rieken deze woorden zelf al naar seditie zoniet rebellie in de neuzen van de Spaanse nationalisten. Talloze stafleden en (oud-)studenten van de Catalaanse openbare universiteiten die, zoals de instellingen zeggen dat zo goed te kunnen waarderen, een overtuiging hebben die niet strookt met die van de eigen bestuurders hebben bezwaar gemaakt tegen de verklaring. Ze hebben zich in october 2018 georganiseerd in een collectief dat zich “Universitaris per la Convivència” noemt, “universitair personeel voor de samenleving”, waarbij onmiddellijk zij opgemerkt dat “convivència” nadrukkelijk géén neutraal concept is.  Het duidt op de centraal geleide samenleving volgens de gemeenschappelijke stijl van het eenvormige, eenduidige en ondeelbare Spanje, waarbij de maatstaf wordt bepaald, als vanouds, door het dominante machtscentrum in Madrid. (Voor de beladen term van “Convivència”, zie nu vooral het meersterlijke boek van Christiane Stallaert, Het verdriet van Spanje. Een natie op zoek naar zichzelf. Uitgeverij Vrijdag: Antwerpen 2020.)

“Convivència” betekent voor Catalonië het voegen naar de beschikking van het Castilliaanse centrum: Madrid. Dat druist daarmee direct in tegen het recht op zelfbeschikking van Catalonia. Dat recht is erkend door internationaal recht met verdragen die integraal deel uitmaken van de Spaanse grondwettelijke orde. Het beginsel van de autonomie is voor de verschillende autonome gebieden verder expliciet door de Spaanse grondwet van 1978 gegarandeerd. Maar in de uitwerking van dit beginsel slaagt de Spaanse staat erin juist een algemene geldigheid van de eigen norm door te drukken: wat in de ene regio wordt beschikt, moet, terwille van de rechtsgelijkheid in heel Spanje,  ook voor alle andere regio’s gaan gelden. Door deze harmonisatie is het Statuut van autonomie van Catalonië tot Spaanse normen teruggeboetseerd met de talloze ingrijpende wijzigingen die zijn opgelegd door het grondwettelijk hof van Spanje. Dat hof keurt ook voortdurend de wetten van de autonome regio af met een dusdanig resultaat dat er van interne zelfbeschikking geen sprake (meer of nog) is. De enige aanvaardbare stijl van “convivència” wordt aldus door de Spaanse staat gedicteerd. 

      Het collectief dat zich heeft verenigd als “Universitaris per la Convivència” heeft de topbestuurders van de Catalaanse openbare universiteiten vrijwel onmiddellijk na de publicatie van het manifest van 14 october 2019 aangeklaagd onder het motto “Laten we de neutraliteit van onze universiteiten in Catalonië verdedigen” [“Defendemos la neutralidad de las instituciones universitarias en Cataluña”]. Vanzelfsprekend hadden ze de Spaanse publieke opinie mee: “Catalaanse universiteiten hebben zich laten meeslepen door de druk van pro-onafhankelijke studenten”, stelde Jessica Mouzo Quintáns in de nationalistische krant El País in 31 october 2019, “en ze hebben partij gekozen voor het procés“, waarbij het woord procés verwijst naar de ontwikkelingen van de afgelopen jaren die verband houden met het streven naar Catalaanse onafhankelijkheid (https://elpais.com/ccaa/2019/10/30/catalunya/1572467060_860129.html). 

     Terwijl de “rectores” van de Catalaanse openbare universiteiten menen juist in lijn met de universele rechten van de mens op te komen voor de vrijheid van de meningsuiting van de Catalaanse opinieleiders en politici die strafrechtelijk zijn vervolgd, beweren de “convivència” aanhangers (dus de Spaanse nationalisten) dat de universiteiten gepolitiseerd zijn geraakt door deze oproep tot dialoog in plaats van “wetstrijd”–– al zouden ze zelf wellicht liever de term “rule of law” prefereren boven die van “lawfare”. De vier docenten plus één student die door het collectief van 800 als klagers ten tonele zijn gekomen maakten bij het Spaanse Hooggerechtshof bezwaar tegen het feit dat zij gedwongen werden te sorteren onder een bestuur dat een eigen politieke standpunt innam. Daarmee zou, volgens een merkwaardige kronkelgedachte, hun eigen recht op de vrije meningsuiting door het universiteitsbestuur zijn beknot. “We hebben te doen met een ernstig probleem van de ongeoorloofde toeëigening van de universitaire gemeenschap”, stelde een prominente klager (Isabel Fernández). “Een universiteitsbestuur heeft geen recht op vrije meningsuiting. Dat is een persoonsgebonden recht.” (https://elpais.com/ccaa/2019/10/30/catalunya/1572424750_923460.html).

   Het hooggerechtshof heeft nu op 5 october 2020 geoordeeld dat –– verrassing, verrassing –– de klagers gelijk hadden en dat het universiteitsbestuur niet neutraal was gebleven. “De plicht tot neutraliteit houdt in dat de universiteit niet als haar eigen een bepaalde politieke positie kan innemen,” oordeelde het hof, “en al helemaal niet wanneer die positie duidelijk in strijd is met de waarden en principes van het huidige rechtssysteem”. De rechter lichtte verder toe dat een openbare instelling, vooral eentje waarvan de functie niet precies die van politieke vertegenwoordiging is, zich niet kan beroepen op de vrijheid van meningsuiting omdat dat recht een individueel recht is dat openbare instellingen missen. Tenslotte wijst de rechter op het probleem dat de verdediging van politieke handelingen die door het Spaanse strafrecht reeds zijn vervolgd en ongrondwettelijk zijn verklaard (“declarados en su mayoría inconstitucionales y perseguidos por la jurisdicción penal”) niet slechts straffeloos is (“impugnables”) maar dat die verdediging ook de aan de universiteit toevertrouwde ontwikkeling van de studenten en de stafleden verstoort (https://elpais.com/espana/catalunya/2020-10-05/condenada-la-universidad-de-barcelona-por-su-manifiesto-de-rechazo-al-fallo-del-1-o.html). Zodra dus het universiteitsbestuur opkomt voor mensenrechten, gaat de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek kennelijk hard achteruit. 

     De bestuurders van de openbare universiteiten van Catalonië zijn nu gesommeerd hun verklaringen in te trekken, ze van de websites weg te halen en rectificaties te plaatsen. En ze moeten de kosten van de rechtzaak vergoeden.  

De bestuurders van de openbare universiteiten meenden op te komen voor universele waarden. Volgens het ene kamp heeft Spanje “politieke gevangenen” gemaakt door het strafrecht in te zetten als instrument tegen de onafhankelijkheidsbeweging. Volgens het andere kamp zou de Spaanse staat slechts de grondwettelijke orde hebben beschermd tegen de politieke krachten die de eenheid van Spanje bedreigen. Ieders oordeel over deze zaak hangt dus af van de vraag of Spanje terecht de Catalanisten strafrechtelijk heeft vervolgd. De aanklacht, tegen de Spaanse Staat, dat juridische middelen worden ingezet om politieke doelen te bereiken was volgens mij volkomen terecht (zie noot). Het internationaal recht overtroeft het nationaal recht in die landen waar de internationale verdragen terzake zijn verankerd in de geigen grondwettelijke orde. En dat is in Spanje gewoon het geval. 

     De veroordeling van personen vanwege hun deelname aan de promotie en organisatie van een referendum over zelfbeschikking en afscheiding is ongrondwettelijk. Professor Alfred De Zayas, expert op het gebied van internationaal recht en in het bijzonder inzake het recht op zelfbeschikking, heeft herhaaldelijk betoogd dat Spanje krachtens zijn eigen grondwet immers gebonden is aan het Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten (voor zijn uitspraken, zie de verwijzingen in de eindnoten, bij de video’s). Artikel 1 van dat verdrag stelt heel duidelijk dat álle volkeren het recht hebben op zelfbeschikking. Dezelfde bepaling is ook opgenomen in het eerste artikel van Het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten. Alle staten die het VN Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten hebben ondertekend, hebben de verplichting, niet slechts om zelfbeschikking niet te belemmeren, maar een pro-actieve verplichting om het te faciliteren. Het gaat hier volgens De Zayas  dus om afdwingbaar recht dat vervolgens is geïncorporeerd in het Spaanse rechtssysteem, krachtens artikel 10 paragraaf 2 en artikel 96 van de Spaanse Constitutie. Opkomen voor de schending van het recht van de politici, de bestuurders en de voorzitter van het parlement lijkt me dus hetzelfde als opkomen voor de bescherming van fundamentele mensenrechten.  

Geeft het opkomen voor universele mensenrechten dan blijk van “een politieke kleur”? Wél als je de geldigheid van die mensenrechten als overkoepelend recht niet onderschrijft. En dan glijdt je af naar donkere tijden. Want hadden wij in Nederland niet zelf óók eens een vertegenwoordiger van het universiteitsbestuur dat ten behoeve van de gehele universitaire gemeenschap drastische uitspraken deed ter verdediging van de mensenrechten in strijd met het toentertijd geldende rechtssysteem? Op 26 november 1940 sprak professor R.P. Cleveringa, Decaan van de Juridische Faculteit van de Rijksuniversiteit Leiden zich uit, met beroep op de grondwet, de rechtvaardigheid en het internationaal recht, tegen het ontslag, op last van de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied, van zijn joodse collega, de hoogleraar Prof. mr. E.M. Meijers. Was dat ook te politiek? De toespraak van Cleveringa zou leiden tot de staking van alle universitaire activiteiten en, als indirect gevolg, tot de vorming van het studentenverzet. 

Maar goed, ik denk dat Madrid wel spoedig zal aandringen op personeelswisseling in de Catalaanse universiteitsbesturen.

 

Naschrift d.d. 9 october 2020: Vicent Partal.

Zojuist heb ik ook het redactioneel commentaar dienaangaande van Vicent Partal  op Vilaweb gelezen (en eerder gevonden dankzij een Tweet van Gerber van der Graaf – bedankt). Partal, een vooraanstaand journalist en auteur van het onder andere het boek Nou homenatge a Catalunya (Barcelona 2018), betoogt dat de huidige Spaanse rechter verder is gegaan in de beknotting van de Catalaanse universiteiten dan zelfs de Franquistische rechters ooit hadden gedaan (“això que ha fet aquest jutge no ho havien fet els jutges ni en l’època franquista”). Door een”pseudo-beroep” te doen op de neutraliteit van de openbare ruimte, stelt Partal, heeft de rechter een aanslag gepleegd op de democratie (“Aquest pseudo-concepte de neutralitat de l’espai públic és un atemptat contra la democràcia”). Want, zo vat Partal het probleem prachtig samen:

“Als immers onder “neutraliteit” wordt verstaan dat alleen die symbolen kunnen worden getoond die de autoriteiten gepast achten of goed uitkomen,  dan is dit een ‘democratie’  die alleen de publieke uiting van politieke manifestaties mogelijk maakt die afkomstig zijn van de macht. En een systeem waarin de ideologische stellingen van de macht de gehele openbare ruimte mogen innemen, maar waarin de posities die níet door de macht worden gepromoot thuis in het verborgene moeten worden gehouden en niet in het openbaar mogen worden uitgedrukt, is, zoals iedereen eenvoudigweg weet en begrijpt, géén democratie maar een dictatuur. Punt uit en einde van de discussie.”

(“Perquè si per neutralitat s’entén que només es poden mostrar els símbols que els poders públics consideren propis o convenients, això és una ‘democràcia’ que tan sols permet l’expressió pública de les manifestacions polítiques provinents del poder. I un sistema en què les posicions ideològiques del poder poden ocupar tot l’espai públic però les que no són promogudes pel poder s’han d’amagar a casa i no es poden expressar en públic, com tothom sap i entén fàcilment, no és una democràcia sinó una dictadura. Punt, i final de la discussió.”)

Vicent Partal, “Els jutges ultrafranquistes i l’aberrant esguerro de la ‘neutralitat de l’espai públic’. Un sistema en què les posicions ideològiques que el poder decideix poden ocupar tot l’espai públic però les que no són promogudes pel poder s’han d’amagar a casa i no poden expressar-se en públic no és una democràcia sinó una dictadura”, Vilaweb Editorial, d.d. 5 october 2020.

https://www.vilaweb.cat/noticies/els-jutges-ultrafranquistes-i-laberrant-engendre-de-la-neutralitat-de-lespai-public/

 

Noten met de verwijzing naar bronnen voor zover niet direct in de tekst gegeven.  

Verklaring van de hoogste bestuurders van de openbare Universiteiten van Catalonië d.d. 24 Maart 2018 in het Catalaans, “Comunicat dels rectors i la rectora de les universitats públiques catalanes”, https://www.ub.edu/web/ub/ca/menu_eines/noticies/2018/03/053.html?; in het Spaans: https://www.ub.edu/web/ub/es/menu_eines/noticies/2018/03/053.html?; in het Engels: https://www.ub.edu/web/ub/en/menu_eines/noticies/2018/03/053.html?]

Verklaring van de hoogste bestuurders van de Catalaanse Vereniging van Openbare Universiteiten [Asociación Catalana de Universidades Públicas] inzake de veroordeling van deleiders van de onafhankelijkheidsbeweging

(Comunicat de les rectores i els rectors de l’ACUP davant la sentència als líders independentistes”), d.d. 14 october 2019. Catalaans: https://www.ub.edu/web/ub/ca/menu_eines/noticies/2019/10/029.html; Spaans: https://www.ub.edu/web/ub/es/menu_eines/noticies/2019/10/029.html?

De Cleveringa-rede: https://www.dbnl.org/tekst/clev00326no01_01/clev00326no01_01_0002.php

Voor een verzameling informatieve en opiniërende video’s over de juridische problemen in de Catalaanse kwestie, zie mijn groeiende verzameling op www.catalanen.nl. Speciaal relevant zijn de video’s met de diverse experts in internationaal recht: 

Ben Emmerson, Alfred De Zayas, Alessandro Gamberini

1. Ben Emmerson. “Catalanisten vervolgd door de Deep State van Spanje. Ben Emmerson over de Catalaanse kwestie” (https://vimeo.com/302676976). Voordracht van Ben Emmerson QC, vooraanstaand specialist in internationaal strafrecht, internationaal en Europees publiek recht en mensenrechten, voormalig VN Speciaal Rapporteur over Terrorismebestrijding en mensenrechten over de schending van de mensenrechten door de Spaanse staat, gehouden op het symposium De Catalaanse kwestie in juridisch perspectief, georganiseerd door de Catalaanse Nationale Assemblée (Assemblea Nacional Catalana) op 9 november 2018 te Den Haag.
2. “Alfred de Zayas. Interview on The Catalan Question and International Law. An interview with professor Alfred de Zayas.” (https://vimeo.com/303280365). Alfred-Maurice De Zayas, vooraanstaand deskundige op het gebied van mensenrechten en internationaal recht, voormalig onafhankelijk rapporteur aan de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten en de Rechtvaardige Internationale Orde van de Verenigde Naties (OHCHR), voorafgaand aan zijn lezing op het symposium over het zelfbeschikkingsrecht van Catalanen georganiseerd door ANC Nederland te Den Haag op 9 november 2018. (Nederlanddse vertaling van de tekst: http://www.lirb.nl/historia-the-historyliner/alfred-de-zayas-te-beweren-dat-een-referendum-illegaal-zou-zijn-is-absolute-onzin/) 
3. “Alfred De Zayas. The Catalan Question and International Law. Part Two.” (https://vimeo.com/307304691). Registratie van (a) zijn lezing en (b) zijn antwoord op de vragen uit het publiek. Dat laatste is ook apart uitgemonteerd en van ondertitels voorzien in de volgende video.
4. “Alfred de Zayas – De oorverdovende stilte rond de Catalaanse kwestie” (https://vimeo.com/307611344). De Catalaanse Kwestie in Juridisch Perspectief. De vertaling is in uitgeschreven vorm te vinden via mijn weblog: http://www.lirb.nl/historia-the-historyliner/de-oorverdovende-stilte-rond-de-catalaanse-kwestie-drie-vragen-aan-alfred-de-zayas/
5. “Lawfare and the Politicization of the Judiciary. Professor Alfred De Zayas on International Law à la carte.” (https://vimeo.com/426553497). Wet-strijd en de politisering van de rechtspraak /  Lawfare and the Politicization of the Judiciary (Nederlands ondertiteld).
6. “Alessandro Gamberini. Juridische ontsporing. Van daadstrafrecht tot intentiestrafrecht.” (https://vimeo.com/432498775). Alessandro Gamberini, Italiaans strafrechtadvocaat, over de juridische ontsporing in het Spaanse strafproces tegen het streven naar de Catalaanse zelfbeschikking, over de noodzaak om burgerlijke ongehoorzaamheid te beschermen, met ook referentie naar zijn verdediging van Carola Rackete, de kapitein van Sea Watch 3 die in juni 2019, die Afrikaanse drenkelingen op Lampedusa liet ontschepen in weerwil van het verbod van Minister Salvini. Registratie van zijn bijdrage tot een paneldiscussie, geleid door een prominente Catalaanse journalist, Antoni Bassas (ARA), in de Foreign Friends of Catalonia “Conferència Catalunya al món” gehouden in de Paranimf de la Facultat de Medicina de la Universitat de Barcelona op 10 september 2019..
   .
   Video’s met betrokken Catalanisten (belanghebbend, betrokken maar daardoor niet noodzakelijkerwijs partijdig)
   . 
7. “Een onafhankelijk Catalonië?” Carles Puigdemont in gesprek met Tim Huiskes en studenten in de grote zaal van het Academiegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen (vimeo.com/327423737). College Tour georganiseerd door de Studium Generale Groningen aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) op 13 februari 2019. De Nederlandse ondertitels zijn uitgeschreven: http://www.lirb.nl/historia-the-historyliner/een-onafhankelijk-catalonie-college-tour-met-carles-puigdemont-studium-generale-groningen-nederlandse-ondertitels/
8. “Elisenda Paluzie. Interview on the Catalan Question and International Law.” (https://vimeo.com/303891099) An interview with professor Elisenda Paluzie, Expert in International Economics (Yale University, University of Barcelona) and President of the Assemblea Nacional Catalana (ANC).
9. “Clara Ponsatí – Brief Introduction to the Catalan Question” (https://vimeo.com/329405907). Professor Clara Ponsatí delivering a lecture on the Catalan Question at the John Stuart Mill College to PPE students of the Free University in Amsterdam (Vrije Universiteit) on March 6th, 2019. This is her introduction to the Q&A session with PPE students (see below).
10. “Clara Ponsatí – Q&A with PPE students on the Catalan Question” (https://vimeo.com/331461044). Second video of the PPE Encounter with Professor Clara Ponsatí  at the John Stuart Mill College at the Free University in Amsterdam (Vrije Universiteit) on March 6th, 2019. This second video is the Q&A session with the Philosophy, Politics and Economics students.
11. “Lluís Puig i Gordi: ‘Dit is geen rechtszaak, dit is een klucht!'” (https://vimeo.com/333121818). Interview met Lluís Puig i Gordi, uitgeweken regiominister voor cultuur in de regering van Carles Puigdemont, vlak voor aanvang van het strafproces in het Spaanse Hooggerechtshof te Madrid tegen de leiders van de onafhankelijkheidsbeweging en de voormalige bewindslieden van de Catalaanse regering onder leiding van president Carles Puigdemont. Ter gelegenheid van een manifestatie voor het gebouw van de Europese Commissie op 12 februari 2019. 
12. “Jordi Pesarrodona: Demòcrata acusat falsament de delicte d’odi” (https://vimeo.com/459859889). Entrevista amb Jordi Pesarrodona, Comediant / Pallasso i també, en 2017, regidor d’ERC de Sant a Joan de Vilatorrada, el 18 de setembre de 2019; i al Simposi “Human Rights à la Carte”, La Haia, Països Baixos, el 19 de octubre de 2019. Amb una  contribució de Albert Pié Lacueva, Degà del Il·lustre Col·legi d’Advocats de Manresa, el 17 de setembre de 2019.
    .
    .
    Voor de verdere verdieping in de achtergronden van de Catalaanse kwestie: 

13. “Les fosses comunes de la Guerra Civil i la dictadura Franquista.” (https://vimeo.com/368795769). Reflexions de Joan Sebarroja, defensor dels dret humans, al costat de la Fossa del Camí de Les Torres, Sant Joan de Vilatorrada, prop de Lledoners, el 17 de setembre de 2019. Encara sense subtítols en Neerlandès. 
14. “The MEP speeches on the exclusion of 3 MEPs from taking their seats in the European Parliament.” (https://vimeo.com/347285888). Four Members of the European Parliament delivered a speech on the exclusion of 3 MEPs from taking their seats in the European Parliament. Marisa Matias (Portugal), Matt Carthy (Ireland), Ivo Vajgl (Slovenia) and Gérard Onesta (France). Strasbourg, July 2nd, 2019. Languages spoken in this video: Catalan, Castilian, English and French.The video also serves as a souvenir from that remarkable event of some 10.000 peaceful protesters next to the European Parliament Buildings.  For which you might also want to watch: 
15. “Omplim Estrasburg” –– “Let’s fill the City of Strasbourg” (English subtitles)(https://vimeo.com/346392958). “European Parliament: Whatever happened to my vote?”Over 10.000 EU citizens gathered outside the European Parliament on the 2nd of July, protesting that three Catalan MEPs, who were elected in May, have been prevented from taking their seats by the Spanish authorities in collusion with Antonio Tajani. 
16. “Omplim Den Haag I (Preview to the “Human rights à la carte” Symposium)” (https://vimeo.com/364651443). Algemene introductie tot het probleem, gebruikt als opening van een symposium in Den Haag over de Catalaanse kwestie in het perspectief van “internationaal recht à la carte”. 
17. “Omplim Den Haag II. Entrega Petició (Aanbieding petitie)” (https://vimeo.com/365847549). Aanbieding petitie catalaansegevangenen.petities door initiatiefneemster Laura Prat Bertrams, Den Haag, 8 october 2019.
18. “Het Catalaans. Een middelgrote Europese taal. Interview van Eva Daussà met Professor F. Xavier Vila i Moreno” (https://vimeo.com/431749631). Interview van Eva J. Daussà (Universiteit van Groningen) met Francesc Xavier Vila i Moreno (Hoogleraar Catalaanse Sociolinguistiek en Catalaanse Taalkunde, Directeur van de afdeling Catalaanse Taal en Literatuur en Algemene Taalwetenschap van de Universiteit van Barcelona). Barcelona 13 September 2019.
     
    Voor de sfeer tenslotte: 
19. “Diada 2019 – Record videogràfic de la Diada Nacional de Catalunya del 2019” (https://vimeo.com/456590137). Record videogràfic de la Diada Nacional de Catalunya del 2019 (que s’ofereix per amics holandesos de la República Catalana com a consol en temps de quarantena).