Gele linten in de openbare ruimte van Caldes de Montbui in juli 2018. Ze verwijzen naar de eis tot de beëindiging van de vervolging van politici, bestuurders en leden van maatschappelijke organisaties die zich hebben ingezet voor de onafhankelijkheid van Catalonië. ©2018 Huib J. Lirb
Deze week zijn de gemoederen in Catalonië nogal hoog opgelopen in de Slag om de Gele Linten. Verspreid over het hele land zijn dit jaar talloze gele linten opgehangen – aan balkons, gevels, langs snelwegen, lantaarnpalen en ander straatmeubilair – in protest tegen de hechtenis (en verdrijving in ballingschap) van Catalaanse politici en opinieleiders (bijv. El Pais 25 augustus 2018).
De protestboodschap domineert het iconische stadsgezicht van Besalú. Toeristen kunnen het ook lezen op het spandoek aan de gevel van het gemeentehuis. Op het centrale plein van de stad, dat toepasselijk genoeg het plein van de vrijheid heet, draagt een grote plataan linten en kaarten met namen van de politieke gevangenen en ballingen. Alle foto’s ©2018 Huib J. Lirb
“Tie a yellow ribbon ‘round the old oak tree” (Tony Orlando 1973), moet u indenken, ook met verwijzing natuurlijk, vooral, aan het gebruik in de VS ter bezwering van de militaire overzee om snel heelhuids thuis te komen (lees hier het verhaal van dit lied). De symbolen hangen zelfs aan gevels en ballonnen van gemeentehuizen, tot grote woede van de Spaanse nationalisten. Spanjaarden, Unionisten en “Tabarnianen” (Spaanse en Spaanstalige immigranten in TA-rragona en BAR-celona die zich een Spaans-nationalistisch Catalonië zonder Catalanisten voorstellen, welke aspiratie als project zojuist is gepresenteerd aan het Europees Parlement, waarvoor zie CatalunyaPress 30 augustus 2018; zie ook tabarnia.org) hebben tevergeefs geprobeerd de linten in de openbare ruimte te verbieden, zeker nu er een enorm gebaar is gemaakt (zie voor een grootse climax die het record van tien maanden voorlopige hechtenis markeert: El Món 16 augustus 2018).
Links en tweede van links: het gemeentehuis (l’Ajuntament) van Vic aan het Plaça Major, met de klokketoren, voorzien van spandoek (“Vrijheid Politieke Gevangenen”) met bijbehorend geel lint (“llaç groc”) en de estelada. Tweede van rechts: spandoek met geel lint aan het gemeentehuis van La Garriga met op de voorgrond een “Gegant” (die overigens ook, hier evenwel niet zichtbaar, een geel lintje opgespeld had gekregen). Geheel rechts: een “llaç groc” aan het balkon van het gemeentehuis van Granollers. Alle foto’s ©2018 Huib J. Lirb
Dat is mislukt omdat zowel het ophangen als het weghalen van deze symbolen door de procureur-generaal van de Spaanse Staat María José Segarra zijn geacht te vallen onder de vrijheid van meningsuiting (CCMA 20 augustus 2018). Maar de Unionisten (aangevoerd door Inés Arrimadas, de leider van de partij Ciutadans/Ciudadanos) maken bezwaar tegen het feit dat de Catalaanse politie (de Mossos d’Esquadra) vorige week dan tóch de namen heeft genoteerd van 14 mensen die bezig waren geweest om linten weg te halen en beschuldigt het Catalaanse bestuur (in de persoon van de president Quim Torra) ervan de eigen politie te gebruiken voor politieke doeleinden (The Guardian 29 augustus 2018). En daarom worden die linten nu opeens massaal weggehaald door tegenstanders van de Catalaanse Republiek (waarvoor zie, bijvoorbeeld: El Periodico 19 augustus 2018). Dat gebeurt doorgaans ’s nachts. Vorige week zou een Russische vrouw wiens kinderen aldus bezig waren met de verwijdering van de linten in een park in Barcelona hard in haar gezicht zijn geslagen voor welke misdaad de dader zou zijn aangeklaagd; maar deze kwestie is controversieel omdat beide betrokkenen ook zouden hebben verklaard dat hun ruzie niet politiek beladen was maar gewoon ging over de snauw naar de kinderen die de linten op de grond gooiden en niet opruimden (Catalan News 27 augustus 2018; La Vanguardia 25 augustus 2018). Niettemin proberen de unionisten, openlijk aangevoerd door, zoals gezegd, de conservatief populistische “burgerpartij” Ciutadans/Ciudadanos van Arrimadas, er grotere politieke munt uit te slaan – u weet dat men er immers alles aan doet om de Catalanisten te kunnen betichten van gewelddadigheid om zo de strijd voor zelfbeschikking te ondermijnen (waarvoor zie mijn Catalaanse Troebelen 30). Een paar nachten geleden is een ploeg van 80 gemaskerde mensen in witte pakken bezig geweest om in de Baix Empordà (te beginnen in La Bisbal en aangekondigd voor La Pera, Platja D’Aro, Sant Feliu de Guíxols) linten te verwijderen (El Pais 29 augustus 2018; The Guardian 29 augustus 2018). Gisteren heeft de partijleiding van de burgerpartij dat overdag gedaan onder grote publieke belangstelling (El Pais 29 augustus 2018). En tijdens die gelegenheid blijkt een cameraman in de menigte te zijn aangevallen omdat sommigen dachten dat hij werkte voor de Catalaanse televisiezender TV3; op de video kunnen we goed zien hoe de cameraman, die overigens voor TeleMadrid werkte, harde klappen kreeg van meerdere vrouwen en mannen om hen heen (El Pais 29 augustus 2018; La Vanguardia 30 augustus 2018).
Linten langs de snelweg tussen Tona en Vic. Linten aan de brug van Eiffel over de Onyar in Girona. Linten aan een boom in Vic. Portretten van vier van de politieke gevangenen (Jordi Cuixart, Oriol Junqueras, Jordi Sanchez en Joaquim Forn) op een lantaarnpaal. Een sticker in Girona.
Alle foto’s ©2018 Huib J. Lirb
Het geweld neemt dus toe: denk ook maar aan de aanval op de fotograaf Jordi Borras, die bij de presentatie van zijn boek over het staatsgeweld van 1 october vorig jaar, op 17 juli j.l. op straat werd geslagen door een verontwaardigde agent van de Spaanse Nationale Politie (El Món; Catalan News; CCMA). Tegenover de vele gewelddadigheden van Spaans-nationalistische zijde in de Catalaanse Troebelen – met natuurlijk het harde politieoptreden tijdens het referendum voorop – staat nu dit ene geval van de onfortuinlijke Russische dame (zie ook de verwijzing in de update naar de vandalisering van het veld met gele kruizen in Vic in juli). Maar elke misdaad is er sowieso één teveel; en vooral voor de Catalanisten, die voor de geldigheid van hun pleit in internationaal recht vér moeten blijven van gewelddadigheid. Op zijn Facebookpagina maande Carles Puigdemont gisteren dan ook voor de zoveelste keer tot kalmte en vooral tot geweldloosheid (Facebook bericht 29 augustus 2018 “Faig una crida a no escalar un conflicte sobre els llaços grocs. A tots els que han dissenyat una escalada de confrontació els hem de fer front amb serenitat, sense caure en provocacions que només alimenten actituds radicals que dificulten el necessari diàleg entre les parts”).
Jordi Turull. Een van de portretfoto’s van de politieke gevangenen aan de pijlers van het spoor in Girona. ©2018 Huib J. Lirb
Keep calm and carry on protesting.
Beelden van de wekelijkse demonstratie (in dit geval d.d. 30 juli 2018) tegen de vervolging van Catalanisten voor het gemeentehuis van Girona ©2018 Huib J. Lirb
P.S. Tezelfdertijd wordt op steeds meer plaatsen ook de vlag van het Catalaanse onafhankelijkheidsstreven belaagd: de “estelada”, d.w.z., de traditionele vlag van Catalonië met de vier bloedstrepen van Wilfred de Harige op een geel veld aangevuld met de witte ster in een blauwe driehoek ter verwijzing naar de onafhankelijkheidstrijd van Cuba. Spaanse nationalisten nemen ook vaker aanstoot aan de estelada’s die in het buitenland worden getoond (bijvoorbeeld El Nacional; zie ook de video op Youtube, waar een Italiaanse restauranthouder in zijn eigen land is gekoeioneerd om de estelada neer te halen omdat die, volgens de Spaanse nationalist die het filmt, een belediging is voor Spanje als verondersteld merkteken – hoe komen ze erbij? – van Catalaans nazisme, racisme en superioriteitsgevoel).
Update d.d. 31 augustus 2018. Een van de mensen die de cameraman van TeleMadrid hebben aangevallen (omdat ze ten onrechte dachten dat hij van de Catalaanse televisie was) blijkt een lokaal bestuurder te zijn geweest van de volkspartij Ciudadanos (https://elmon.cat/politica/exregidor-cs-escridassaven-camera-tele-madrid). Intussen zijn er veel nieuwe incidenten geweest van mensen die gele linten weghalen, zoals in Blanes. De burgemeester van Barcelona, Ada Colau (Podem/Podemos) – zelf géén voorstander van Catalaanse onafhankelijkheid – heeft nu het weghalen van de linten toch een daad van agressie genoemd (https://elmon.cat/politica/colau-diu-que-treure-llacos-grocs-agressio). De leider van de Partido Popular in Catalonië, Xavier García Albiol, wil betere bescherming van de mensen die de gele linten weghalen; hij zegt een meldpunt te willen instellen voor de “misdaden” van de indipendentistas.
Zelf klaagt hij de gemeente Vic aan (gemeentebestuur, Òmnium, ANC en CDR) omdat die nu iedere namiddag de klok van het gemeentehuis luidt en per megafoon de boodschap doet klinken dat de buitengewone situatie van nationale urgentie niet mag worden genormaliseerd; dat ze er iedere dag aan herinneren dat er politieke gevangenen en ballingen zijn; en dat ze zich niet zullen laten afleiden van hun doel om de onafhankelijkheid van Catalunya te bewerkstelligen (https://elmon.cat/politica/pp-denunciara-lajuntament-vic-no-ho-govern-espanyol: “La megafonia de l’Ajuntament de Vic difon cada dia a través de la megafonia del campanar de la Plaça Major un missatge en què insta a “no normalitzar una situació d’excepcionalitat i d’urgència nacional. Recordem cada dia que encara hi ha presos polítics i exiliats” i demana que “no ens desviem del nostre objectiu, la independència de Catalunya”; cf. https://elpais.com/ccaa/2018/08/31/catalunya/1535709933_127037.html; http://www.ccma.cat/324/lajuntament-de-vic-emet-per-megafonia-un-missatge-independentista/noticia/2873150/; voor het incident van de auto die op 22 juli de gele kruisen stuk reed, kruizen die de grieven van de Catalanen symboliseerde, ziehttps://elpais.com/ccaa/2018/07/22/catalunya/1532265511_480014.html). Albiol verklaarde vandaag op TV dat deze oproep het spook van de Spaanse Burgeroorlog oproept (ibidem; https://www.elpuntavui.cat/politica/article/17-politica/1458903-el-pp-anuncia-que-denunciara-l-ajuntament-de-vic-davant-de-la-fiscalia.html; cf., ook voor de reactie van Albert Rivera van Ciudadanos, de Spaanse nationalist bij uitstek die de verantwoordelijken in Vic beticht van “nationalistisch fundamentalisme”, http://www.ccma.cat/324/lajuntament-de-vic-emet-per-megafonia-un-missatge-independentista/noticia/2873150/). Alsof dat spook niet sowieso al deze tijd nog gewoon door Catalunya en Spanje heeft rondgewaard bij de gratie van de Franquistische “reflexen” (waarbij ik verwijs naar ten eerste de actuele ontwikkelingen rond de voorgenomen verplaatsing van de stoffelijke resten van Franco en ten tweede, als in eerdere stukken, naar Ramón Cotarelo, Memoria del Franquismo, Madrid 2011; Ramón Cotarelo & José Manuel Roca, La Antitransición. La derecha neofranquista y el saqueo de España, Valencia 2015; Giles Tremlett, Ghosts of Spain: Travels Through a Country’s Hidden Past, London [2006] 2012).
Een interessante politieke ontwikkeling van deze dagen is de plotselinge aanval van de Partido Popular (Casado, Albiol) op de mensen van Ciutadans/Ciudadanos (Rivera, Arrimadas) – die beiden in het rechts-populistische vijvertje van Spaans nationalisme naar stemmen vissen – omdat die met hun actie om de gele linten te verwijderen nodeloos zouden hebben geprovoceerd, zozeer zelfs dat er dus een (hoe dan ook verkeerde, zoals later bleek) cameraman bijna werd gelynched door een menigte waar óók nog eens mensen meeliepen die nazi symbolen droegen (https://www.eldiario.es/politica/Casado-desmarca-retirada-Ciudadanos-crispacion_0_809119731.html; https://www.lavanguardia.com/politica/20180831/451545643808/choque-pp-cs-estatregia-rivera-buscar-confrontacion.html). Wie waren nou ook alweer de enge nationalisten? En wie schurkt er nu aan tegen het fascisme?