De Spaanse versie van “The Passion” is wel een héel naargeestige musical. Hij is gisteren uitgerold over meerdere plaatsen in het land. Ook in Catalonië.
De grote voorstelling was tijdens de opening van de Heilige Week in Malaga. Geüniformeerde leden van het Spaanse Legioen droegen het kruisbeeld in de processie van de Christus van de Goede Dood, hun beschermheilige, door Málaga. De opening van de Heilige Week in die stad biedt het “Legión Española”, of de “Tercio”, jaarlijks de gelegenheid om de trots en de “eer” van het legeronderdeel te vieren en te manifesteren. Dat legioen is in 1920 opgericht als Vreemdelingen Legioen om de Marokkaanse berbers van het Rif-gebergte te verslaan (Raymond Carr, The Spanish Tragedy. The Civil War in Perspective, Londen 1993, 145: het was alleen in naam vergelijkbaar met het Franse Vreemdelingen Legioen omdat er echt maar een paar buitenlandse vrijwilligers in zaten). Dat heeft het met verve gedaan. Het Legioen heeft in 1934 de stakingen van de linkse mijnwerkers van Asturias neergeslagen (Paul Preston, The Spanish Holocaust. Inquisition and Extermination in Twentieth-Century Spain, London 2012, 81 e.v., inz. 84), vormde samen met de Guardia civil en de Afrikaanse troepen de ruggengraat van het nationalistische leger van Franco en is tijdens de gehele Spaanse burgeroorlog de geharde elite-eenheid en lijfwacht van de dictator gebleven die, ik zou het bijna vergeten te melden, persoonlijk betrokken was geweest bij de oprichting van het korps (Raymond Carr, The Spanish Tragedy. The Civil War in Perspective, Londen 1993, 135, 148; Victor Alba, Transition in Spain. From Franco to Democracy, translated by Barbara Lotito, New Brunswick NJ, 1978, 118, 133-136, 179; Stanley G. Payne, The Franco Regime 1936-1975, London 2000 [orig. 1987], 71-72). Het onderdeel is nooit ontmanteld, ook niet na de “transitie” tot een moderne “democratie” en doet nu nog steeds dienst, met kennelijk (blijkens de manifestatie van gisteren) onverminderde trots op de “korpstraditie”, in het Spaanse leger en het neemt daarmee ook gewoon deel aan internationale acties zoals die in Irak. De bevolking van Málaga is klaarblijkelijk ook erg blij om geassocieerd te zijn met dit Legioen.
Kruisbeeld gedragen door leden van de Tercio, Heilige Week, Málaga 2016 (Wikimedia Commons)
Het is een martiale ceremonie van jewelste. Neem gerust even de tijd om een stukje van dit videootje te kijken van de processie in 2018 (of, in betere resolutie, van die van 2016 of nog een van 2017). Vooraan in een uitzinnig trotse menigte stonden dit jaar vier bewindslieden van de Spaanse regeringspartij Partido Popular: de ministers van Defensie, van Binnenlandse Zaken, van Onderwijs en van Justitie. Zij vierden aldus meteen de geschiedenis van de eigen partij door uit volle borst de hymne van het Legioen mee te zingen, in koor met de militaire dragers van het kruisbeeld en de verzamelde troepen: “El novio de la muerte”. Dit marslied gedenkt hoe de eerste legionair in de oorlog tegen de berbers van het Rifgebergte sneuvelde, als een naamloze soldaat zonder eigen personaliteit anders dan die van de legionair die trouw is aan zijn vlag en zijn wapenbroeders (voor de tekst: http://www.laopiniondemalaga.es/semana-santa/2017/04/03/letra-novio-muerte-e-historia/921214.html; voor de geschiedenis van het lied en dat van de daadwerkelijk eerste gesneuvelde van het legioen, zie: http://www.abc.es/cultura/abci-legionario-espanol-deseaba-morir-melilla-para-reunirse-amada-fallecida-201609210112_noticia.html; en http://www.abc.es/historia-militar/20140319/abci-novio-muerte-cancion-cabaret-201403181222.html). Het is het lijflied geworden van alle legionairs: “Destined to serve as elite shock units, the tertio volunteers gained the grim sobriquet Los novios de la muerte – The Bridegrooms of Death” (Stanley G. Payne, The Franco Regime 1936-1975, London 2000 [orig. 1987], 71). Het is niet zonder dramatische intentie dat de hymne “wel eens” wordt gezongen door Spaanse unionisten – nationalisten – wanneer ze gaan demonstreren tegen de Catalanisten, zoals in deze video in de metro van Barcelona in 2016.
Niemand daar in Málaga lijkt enige moeite te hebben met de sterke associaties die de vertoning rond de Paasviering met de legionairs bij velen waarschijnlijk oproept aan koloniale en fascistische slachtpartijen en onderdrukking. En voorkennis is nauwelijks nodig:
bekijk de video op de pagina van El Periodico en zeg me dat dit niet lijkt op een scene van de 1930er jaren: https://www.elperiodico.cat/ca/politica/20180330/ministres-zoido-catala-mendez-vigo-himne-legio-processo-crist-bona-mort-malaga-6724646. Sorry hoor, ik ben helemaal voor de viering van militaire eer, maar dit spreekt gewoon de taal van het fascisme. En de nationalisten schamen zich er niet voor.
Het is toch op zijn zachtst gezegd verdacht dat men niet eens de moeite heeft genomen, bij de “Democratische Transitie”, om de legereenheden die besmet waren met – nee: geboren waren in – een fascistisch verleden te hernoemen? Laat staan te hervormen. Dat hebben ze ook niet willen doen, in dat schijnproces van amnesie en amnestie dat culmineerde in de nu zo gebrekkig gebleken grondwet, om zo niet toe te geven dat ze ooit fout zaten. De Guardia Civil bestaat ook nog gewoon. Het is alsof de Bondsrepubliek Duitsland vandaag een VN vredesmissie zou laten uitvoeren door de “Leibstandarte SS Adolf H.”, compleet met banieren, emblemen en liederen van de 1940er jaren, onder de verontschuldiging dat dit legeronderdeel toch echt niet meer hetzelfde is als dat van vroeger! O ja, en dan zouden de veteranen jaarlijks luidkeels in uniform paraderen door de Plantage Middenlaan. In de ganzenpas van Málaga. Sta maar even stil bij deze gotspe.
Attribution: Christ of the Good Death carried by the Legion in the Holy Week of Malaga, 01/04/2014,
Archivo de la siguiente URL: http://st-listas.20minutos.es/images/2010-03/204811/2235397_640px.jpg?1333809514 perteneciente a a la web 20minutos.es que está acogida bajo la licencia Creative Commons http://www.20minutos.es/especial/corporativo/creative-commons/
Maar het is op zich al schokkend om te zien hoezeer het Paasfeest hier gemilitariseerd is geworden. Het geüniformeerde legioen draagt het kruisbeeld en zingt het regimentslied van de gesneuvelde soldaat, zó hard, dat we ons kennelijk moeten inbeelden dat hij de liggende Christus zelf is. De dood voor het vaderland is immers de Goede Dood. Ja, ik verzin het niet. Christus is door het Spaanse leger ingelijfd. Postuum geronseld. De Spaanse overheid heeft bepaald dat alle vlaggen op gebouwen van het Ministerie van defensie halfstok moeten hangen ter gedachtenis van de dood van Jesus (https://www.theguardian.com/world/2018/mar/29/spains-military-in-row-over-flags-at-half-mast-for-easter). Christus! In dit land van de Meest Katholieke Monarchie zijn Kerk en Staat dus toch nog echt niet helemaal gescheiden.
En de Catalanen krijgen de infame verheerlijking van het gelijk van de overwinnaar ook opgedrongen – net als de stierengevechten, de Castilliaanse taal en de verering van het Bourbonse koningshuis. In Palafolls liepen gisteren veteranen van het Legioen prominent én in uniform de lokale processie gelijktijdig met hun wapenbroeders in Málaga. Alle pogingen om deze smakeloze manifestatie van Spaans nationalisme uit de lokale viering te houden zijn mislukt (https://www.ara.cat/societat/Tensio-Palafolls-desfilada-dels-exlegionaris_0_1987601296.html; voor een Engelstalig bericht: http://www.catalannews.com/society-science/item/military-religious-parade-in-catalan-town-goes-ahead-despite-protests). De leden van het broederschap van veteranen van het Spaanse Legioen zongen “El novio de la muerte”, zwaaiden met Spaanse vlaggen, bejubelden de koning en slaakten nationalistische kreten als “Spanje Boven Alles!” en “Leve de Guardia Civil!” (“¡ Arriba España! ¡Viva la Guardia Civil! ” – dat laatste moet wel verwijzen naar de acties van 1 october vorig jaar; de eerste kreet was overigens de groet van de nationalisten tijdens de burgeroorlog, waarvoor zie Victor Alba, Transition in Spain. From Franco to Democracy, translated by Barbara Lotito, New Brunswick NJ, 1978, 136). Christus is aldus misbruikt om een klein stadje van 9000 inwoners te overspoelen met mensen van buiten de streek die een pro-unionistisch en anti-Catalanistisch punt wilden maken (https://www.ara.cat/societat/Tensio-Palafolls-desfilada-dels-exlegionaris_0_1987601296.html).
¡Vrolijk Pasen!
Nawoord d.d. 10 april 2018. Er is ophef ontstaan over een “tweet” van de politicoloog Ramón Cotarelo (leermeester van Podemos’ Pablo Iglesias en thans kandidaat voor de ERC): “En diegenen die zingen ‘ik ben de verloofde van de dood’, waarom trouwen ze dan niet meteen om vervolgens op huwelijksreis te gaan naar de hel?” (Y estos que cantan “soy el novio de la muerte”, ¿por qué no se casan ya con ella y se van al infierno de luna de miel?) (https://casoaislado.com/ramon-cotarelo-ideologo-podemos-candidato-erc-desea-la-muerte-los-legionarios-no-se-van-al-infierno/)
