Facebook stukje naar aanleiding van Cain Burdeau, “Spain on edge as Sánchez strikes deal on Catalan amnesty, politician shot” (https://www.courthousenews.com/spain-on-edge-as-sanchez-strikes-deal-on-catalan-amnesty-politician-shot/)

Coïncidentie: kort na de bekendmaking dat Carles Puigdemont waarschijnlijk amnestie zal krijgen [“about time, too!”] in ruil voor politieke steun van Catalanisten aan de PSOE van de Spaanse premier Sanchez, en een dag na de gewelddadige protesten van Spaanse nationalisten in reactie op dat nieuws, werd in Madrid een van de oprichters van de ultra-rechts-nationalistische partij Vox voor zijn deur in het gezicht geschoten door een onbekend persoon. De toevallige samenloop van deze gebeurtenissen is door sommigen direct opgevat als indicatie van een causaal verband. Op zoek naar een een mogelijk schuldige partij, op de tast in het duister, hebben ze het verband gelegd met de Catalaanse zaak. Immers, het Spaans-Nationalisme van Vox staat lijnrecht tegenover het Catalaanse onafhankelijkheidsstreven. En Vidal-Quadras was in de 1990er jaren de aanvoerder van de Partido Popular (de conservatieve, anti-revolutionaire en Spaans-Nationalistische “volkspartij” die is voortgekomen uit de Franquistische elite) in Catalunya.

Zoals de NOS het wil: “Quadras is neergeschoten op de dag dat de Spaanse regering een akkoord heeft gesloten met Catalaanse separatisten. De partij van separatistenleider Puigdemont steunt premier Sánchez bij het vormen van een nieuwe regering in ruil voor amnestie. Quadras is fel tegen deze deal. «Onze natie houdt op te bestaan als liberale democratie en wordt een totalitaire tirannie», zei hij op X vlak voordat hij werd neergeschoten.” (https://nos.nl/…/2497223-prominente-spaanse-politicus…).

Deze verdachtmaking, geheel zonder verder bewijs en uitsluitend op grond van speculaties over een denkbaar geacht “motief” van Catalanisten, is echter een zeer onwaarschijnlijke. Ten eerste wordt telkens duidelijk gemaakt dat de aanslag zorgvuldig moet zijn voorbereid: de aanslagpleger stond hem op te wachten. Dat wringt toch wel een beetje met de suggestie van de spontane woede over zijn uitspraak op het gewezen Twitter de dag tevoren. Maar dat is niet mijn voornaamste bezwaar. De Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging vanaf althans de tweede helft van de twintigste eeuw is immers nadrukkelijk gekenmerkt geweest door geweldloosheid –– ondanks het feit dat juist van de kant van de Spaanse Nationalisten en autoriteiten herhaaldelijk geweld, verbaal en fysiek, TEGEN de Catalanisten is gebruikt. De geweldloosheid is inderdaad van oudsher een opmerkelijk verschil geweest tussen de onafhankelijkheidsstrijders van de Basken en de onafhankelijkheidsstrevers van de Catalanen (zie bijvoorbeeld Daniele Conversi, The Basques, the Catalans and Spain. Alternative Routes to Nationalist Mobilisation, Londen 1997). Het is nogal wat om zomaar een complete ommezwaai van historisch belangrijke betekenis te accepteren op grond van een lullige coïncidentie.

De suggestie van een causaal verband op grond van louter coïncidentie en speculatie over “motief” voor de aanslag is het resultaat van oppervlakkige journalistiek óf natuurlijk moedwillige stemmingmakerij. Ik zou net zo goed kunnen speculeren dat een Spaanse Nationalist juist deze vent heeft beschoten precies om de Catalanisten in diskrediet te brengen en de woede van de Spaanse Nationalisten verder op te wekken. Net zo makkelijk. De insinuatie dat de Catalanisten mogelijk tot deze aanslag zouden zijn gekomen, kortom, is een villein “appeltje-eitje”, een gemakzuchtig “kip-in-het-pannetje”, een pro-Spaanse speculatie die moeiteloos terecht is gekomen in nieuwsberichten in diverse media.