Zicht op de Vesuvius vanaf het forum van Pompeii. Foto ©2012 Sofia J. Lirb
Gisteren hebben we op Canvas een aflevering gezien van Rise of the Continents, met Iain Stewart, over de beweging van continentale (tektonische) platen, de zelfdestructie van de oceaanvloer Thetis in een eeuwen durende onstuimige reis van het Indiase subcontinent over een kolossale magmapluim op de weg van Madagaskar naar Azië, en de vorming van het ons bekende Eurazië achter het botsingsgebied langs de lijn Himalaya-Taurus-Balkan-Alpen. Dat gewelddadige proces duurt ook nu nog gewoon voort in de trage geologische tijd. De Himalaya is een actieve kreukelzone waar de opgerolde oceaanvloer inmiddels het dak van de wereld heeft bereikt, getuige de fossielen van schaaldieren die miljoenen jaren geleden in de modderige bodem ooit zijn afgezet. Er wordt er ter plaatse eentje gevonden, op camera. Een geoloog zoekt kiezels en tikt er zomaar een eentje met een ammoniet open. Fascinerend allemaal.
Links: Vergelijkbaar fossiel van een ammoniet, een inktvisachtig zeeschaaldier, uit de privécollectie van S.J. Lirb, gefotografeerd voor deze gelegenheid in de rode aarde van Apulië. Foto ©2015 H.J. Lirb. Rechts: Feliz rijdt door Napels met de Vesuvius in de achtergrond.©2012 H.J. Lirb
We horen ook dat Italië, zelf over de lengte in de kreukel van de Apennijnen geplooid, nu nog steeds door door Afrika (dat wil zeggen, de rest van de Afrikaanse plaat of schol) dieper de Alpen wordt ingedrukt. Zuid-Italië is niet toevallig een seismisch en vulkanisch zeer actieve regio, met onderzeese supervulkanen bij Sicilië en Napels en natuurlijk de vertrouwde bovengrondse “jongens” Etna, Stromboli, Vesuvius en nabijgelegen de Campi Flegrei (klik hier voor mijn blogartikel uit 2006 over de Siciliaanse supervulkaan). Het door de onderschoven zeebodems meegesleurde water vindt zijn weg hier en daar naar buiten in explosief lava. Op de stomende hellingen van de vulkaan Stromboli vertelde Stewart hoe de botsing nog steeds in volle gang is en dat uiteindelijk de Middellandse Zee zal erdoor zal verdwijnen. Afrika komt eraan. Nou, dát zal de VVD-ers en PVV-ers met vreemdelingenvrees beslist wakker houden! Niet alleen de Afrikanen komen naar Europa, hun hele continent komt ook mee! De Grote Geblondeerde Griezel zal er niets tegen kunnen beginnen, al richt hij er een Anti-Tektonische Beweging voor op. Geologisch genieten.
Ouderwets knip- plak- kladder- en typewerk in “Continent op Drift”, het aardrijkskundewerkstuk dat ik in 1981 voor school heb gemaakt. Ik wist klaarblijkelijk nog niet hoe je “Middenlandse Zee” moest spellen. Er zitten ongetwijfeld nog meer spel- en typfouten in. (Veel plezier ermee.) Tot zover dus “de goede oude tijd”, “bij ons was alles beter”, “de jeugd van tegenwoordig kan niet eens meer fatsoenlijke spellen” etc. ©1981/2015 H.J. Lirb